Wasiirka Biyaha Puntland, Caarshe Maxamed Siciid Aw-Muuse oo guuldaradii Muqdisho ku sheegay in xildhibaanada Puntland qaarkood khiyaameeyeen madaxweyne Deni

Maraykanka oo Taliban ku wareejiyey maxbuus ku xidhnaa Guantanamo Bay

Ururka Taliban ee xukuma Afghanistan ayaa Jimcihii ku dhawaaqay in dawladda Maraykanku ay xabsiga Guantanamo Bay ee ku yaalla dalka Cuba ay ka sii daysay mid ka mid ah labadii maxbuus ee ugu dambeeyey ee u dhashay dalka Afghanistan kuwaas oo lagu hayey xabsigaas 15-kii sano ee ugu dambeeyey.

Ururka Taliban ayaa sheegay in sii deynta Asadullah Haroon, inay ka dhalatay “xidhiidh toos ah” oo ay arrintan ka yeesheen Maraykanka iyo ururka Taliban. Maxbuuskan la sii daayey oo haatan ay da’diisu tahay 29 jir ayaa lagu wareejiyey saraakiisha Taliban ee ku sugan magaalada Doha ee xarunta dalka Qatar, halkaas oo ururka Taliban ay ku leeyihiin xafiis diblomaasiyadeed.

Suhail Shaheen oo ah madaxa xafiiska ururka Taliban ee Doha ayaa VOA u sheegay inay tallaabadan soo dhoweynayaan, isagoo ugu baaqay dawladda Maraykanku inay sii dayso maxbuuska kale ee ku hadhay xabsigaas.

Muhammad Rahim oo ah maxbuuska u dhashay Afghanistan ee xabsigaas ku hadhay ayaa lagu eedeeyey inuu xidhiidh aad u dhow la lahaa hoggaamiyihii ururka al-Qaacida ee la dilay Osama bin Laden.

Wasaaradda Difaaca ee Mareykanka ayaa Arbacadii sheegtay in sii deynta Haroon ay daba socotay go’aan ka soo baxay maxkamadda Mareykanka oo ahaa in Pentagon-ka uusan hadda lahayn awood sharci ah oo ay ku sii hayn karto. Bayaanka ayaa sidoo kale lagu sheegay in dib u eegis lagu sameeyey kiiska Haaroon inay ka soo baxday inuu u qalmo in laga wareejiyo xabsigaas.

Maamulka Koonfur Galebeed Somaliya ayaa sheegay in shirar siyaasadeed aan lagu qaban karin deegaanada Koonfur Galbeed, iyagoo sheegay inay jiraan siyaasiyiin ‘doonaya inay qalqal siyaasadeed geliyaan gobolka.’

Gabar maalin keliya Dahab ka iibsatay miraha yicibta

Dalka Soomaaliya waxaa ku yaal dhir dabiici ah oo badan, kuwaas oo laga gurto miro kala duwan oo siyaabo badan loo intifaacsado.

Haddaba BBC-da ayaa deegaanka Qodqod oo hoostaga degmada Matabaan ee gobolka Hiiraan kula kulantay Xaliimo Xaashi Maxamed oo ah hooyo dhowr carruur ah leh oo ku nool daagaankaas.

Xaliimo waxay maalin walba aaddaa bannaanka magaalada oo uu ka baxo geedka Gudda, si ay uga soo gurato miraha geedkaas oo loo yaqaan Yicib ama Jicib.

“Subax Ilaahay keeno yicib ayaan doonan jiray. Anigu hadda waxaan guraayay mirahaas taqriiban saddex sano, waxaana ku guranaayay bahalkaas la yiraahdo koleyga. Marka aan soo gurto waan safarsanaayay,” ayay tiri Xaliimo

Xaliimo waxay gelinka hore ee maalinta ku maqnaataa tuulada bannaankeeda. Duhurka oo qorraxda ay kulushahay ayayna dib ugu soo noqotaa tuulada Qodqod oo ay ku iibiso mirihii Yicibta ee ay soo gurtay.

Waxay saartaa miiska meheraddeeda oo ay ku koonbo-miisto. Laakiin, waxaa jira maalmo ka wax-soo-saar badan maalinta aan waraysiga ka qaadeyno Xaliimo sida ay noo sheegtay.

“Marka ay barwaaqo-sooran carradu tahay waxaan keenaa maalintii ilaa soddon koonbo oo middiiba ay tahay hal doollar, laakiin marka ay miruhu yar yihiin waxaan keena 15,” ayay tiri Xaliimo.

Saddexdii sano ee ay duurka ka soo guraysay miraha geedka Gudda, waxay u ahayd il-dhaqaale, hase ahaatee, waxaa jira maalmo xusuus kule u leh Xaliimo.

“Markaan soo guro miraha waxaan u safrin jiray Guriceel. Markii iigu farxadda badnaydna waxaan guray boqol koonbo oo boqol doollar la iga siiyay, kadibna waxaan siistay Dahab.”

Maalinta aan deegaankeeda ku booqannay waxaan la kulannay dad iibsanaya Yicibta. Waxay nooga warrameen xiisaha ay u qabaan cunisteeda.

“Koobada yarta ah waxaa laga yaabaa in aan daqiiqado ku dhameeyo. Waa nicmo Ilaahay. Marka la cunayo qolofta ayaa laga jebiyaa mar yar oo labo qeybood ah ayaa ka soo baxaysa, taas waaye midda la cuno ee la isticmaalo,” ayuu yiri Cismaan Macallin Maxamuud oo ka mid ah dadka deegaanka Qodqod. Waxaan la kulmay isagoo cunaya yicib uu ka iibsaday Xaliimo.

Muxuu yahay Geedka Gudda?

Geedka Guddu sida aad sawirkan uga jeeddo waa geed-mirood aan mitir ka dheereyn oo dhulka ku balawaara, laamihiisuna ay dhulka fadhiyaan oo jiriddiisa ay qariyeen.

Guddu wuxu ka mid yahay dhirta sida dabiiciga ah dhulka uga baxda. Wuxuu ku badan yahay Gobollada dhexe (Mudug, Galguduud iyo Hiiraan). Dadka deegaannadaas waxay sheegeen in uu leeyahay faa’iidooyin kale marka miraha laga tago.

“Geedka Gudda waxa uu faa’iido badan yahay xilliga jiilaalka oo xooluhu ay cunaan. Sababtoo ah isagu waxa uu u adkaystaa abaarta,” ayuu yiri Cismaan Macallin Maxamuud.

Waa macquul in aad mar uun magaalooyinka ku aragtay hilib bisil oo marka lagu soo hordhigo uu laftiisu gaduud ka muuqdo. Waa ariga cuna geedka Gudda ee dhala miraha jicibta.

BBC

Madaxweyne Xasan Sheekh oo kulan la qaatay Jaaliyadda Soomaaliyeed ee deggan dalka Isu-tagga Imaaraadka

Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamuud ayaa kulan la qaatay Jaaliyadda iyo ganacsatada Soomaaliyeed ee ku dhaqan dalka Isu-tagga Imaaraadka Carabta, isaga oo la wadaagay dadaalka ay Dowladda Soomaaliya galineyso xoojinta xiriirka Imaaraadka, taas oo ka dulqaadaysa caqabadaha iyo tabashooyinka ay qabaan.

Madaxweynaha ayaa Jaaliyadda iyo ganacsatada Soomaaliyeed uga xog warramay xaaladda guud ee dalka, waxa uuna xusay in dowladda Federaalka Soomaaliya ay ahmiyad weyn siineyso kobcinta dhaqaalaha, horumarinta bangiyada, maalgashiga dalka, gaar ahaan dhinacyada beeraha, xoolaha iyo kheyraadka kale ee dabiiciga ah.

“Kulanka aan la qaatay Madaxweynaha waxyaabaha ugu horreeyey ee aan kala hadlay waxa ay ahaayeen fududeynta sharciyada, dal ku galka iyo guud ahaan isu-socdka muwaadiniinta, isla markiiba Madaxweynaha Imaaraadka waxa uu amray in Safaaraddooda magaalada Muqdisho ay dadka Soomaaliyeed si toos ah uga soo qaataan fiisaha. Sidoo kale, dhammaan caqabadaha kale ee jira waxaan isku raacnay in la xalliyo oo guddiyo farsamo ay ka shaqeeyaan fududeynta dhaq-dhaqaaqa ganacsiga, bangiyada, maalgashiga iyo sharciyada” ayuu yiri Madaxweynuhu.

Jaaliyadda iyo ganacsatada Soomaaliyeed waxa ay Madaxweynaha Jamhuuriyadda uga war-bixiyeen xaaladda bulshada Soomaaliyeed ee ku dhaqan dalka Isu-tagga Imaaraadka Carabta, iyaga oo sheegay xiriirka labada dal ee xumaaday sanadihii la soo dhaafay in uu saameyn weyn oo dhaqaale ku yeeshay ganacsatada Soomaaliyeed, waxa ayna uga mahadceliyeen Madaxweynaha  mudnaanta uu siinayo hagaajinta xiriirka muhiimka ah ee ka dhaxeeya Soomaaliya iyo Imaaraadka.

Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud ayaa xubnaha Jaalliyadda kula dardaarmay xoojinta midnimadooda iyo in ay is-caawiyaan, isla markaana ay si wanaagsan kula noolaadaan shacabka iyo dowladda aan walaalaha nahay ee Imaaraadka.

Previous Post

Wasiir ku xigeenka wasaaradda Gargaarka iyo maareynta masiibooyinka Puntland Laylo Cabdi Cartan ayaa deeq DFS ka timid looguna talagalay dadka ay abaaruhu saameeyeen kala wareegtay wafti ay hogaaminayso gudoomiye ku xigeenka 1-aad ee golaha shacabka Somaliya.