Khilaafka Dowladda Federaalka iyo Puntland

Barnaamijka Faaqidaadda Toddobaadka waxa uu toddobaadkan ku saabsan yahay khilaafka u dhaxeeya Dowladda Federaalka iyo Maamulka Puntland ee sii xoogeystay kadib ansaxintii afarta cutub ee ka mid ah Dastuurka Federalka Soomaaliya.

Madaxweyne Culusoow iyo Shariif Axmed oo Nairobi lagu dhex dhexadinayo

Madaaxweyaha Soomaaliya Xasan Culusoow, oo meel adag ka istaagay inuu wada hadal iyo wada tashi Dastuurka ah la galo maamulka Puntland ayaa Dalka Kenya u tegay in lagu dhex dhexaadiyo isaga iyo siyaasiyinta Hawiye ee diidanaa sida kaligii talisnimada ah ee uu dalka ku hogaaminyo.

Caawa Guriga Macalin weli ee ku yaala Nairobi, ayaa laysugu keenay Madaxeye Culusoow iyo Shariif Axmed oo horay Soomaaliya uga soo noqday madaxweyne.

Macalin weli oo sida madaxdan la heshiisiinayo ee beesha Abgaal la beel ah ayaa la sheegay inuu isafgarad ku soo dhamaaday oo maalinta berito ahna ay bilaaban doonto kulankii siyaasiyiinta beesha Murursade,

Halka uu madaxweyne Culusoow ku shiriniyo siyaasiyiinta Hawiye dalka Kenya , si uu diidmadii Puntland diiday wax ka bedelka Dastuurka iyo rabitaanka shacabka oo yaraaday kana niyad jabay ayuu rabaa inuu diidmadaas Puntland uga dhigo mid qabiil iyo in qabyaalad laysku hayo, si uu reerkiisa uu kiciyo sida waagii hore ee uu diidanaa maamul u samaynta Jubbland.

Madaxweyaha reer ahaan ama Hawiye ahaan shirarka ugu qabanaya dalka dibadiisa wuxuu dhowaan magcaabay Cali Xoosh iyo Fartaag oo labaduba mucaarad ku ah madaxda maamulada Jubbaland iyo Puntand . Sababta uu soo xushayna maaha inay Qaran wax u qabanayaan ee waa beelaha ay ka soo jeedaan oo la doonayo in laga dhigto jaran jaro lagu bur buriyp mamuladaas. Horayna uruka Hawiye Action Group waa u soo tijaabiyeen

Taliyihii reer ahaanta Muqisho uga tarxiiay Soomaaliga kale ayaa madaxweyne Xasan Culusow arintaas ku abaal mariyey.

Xamda, oo ah taliyaha Ciidanka beelaysan ee NISA ee Garoonka Aadan Cade oo Soomaaliya ka tarxiishay Muwaadin Soomaliyeed ayaa abaal marin kaga heshay madaxweynaha.

MAQAAL HORE

Yaa Soomaali ah, yaase xaq u leh inuu Soomaali kale ka musaafuriyo Somaaliya

Maalintii Axadda ee la soo dhaafay ayaa Hay’adda Nabad-Sugidda Soomaaliya ee u badan beesha Hawiye, madaxna uu ka yahay Mahad Salaad waxay huteel ku yaalla gudaha garoonka Aadan Cabdulle ee magaalada Muqdisho ku xannibtay weriye Jamaal Cismaan oo ka tirsan telefishinka Channel 4 News ee fadhigiisu yahay waddanka Ingiriiska.

Dhowr saacadood kadib ayaa mid ka mid ah taliyeyaasha NISA ee u badan beesha Hawiye intuu khadka taleefanka kala hadlay, u sheegay in sababta ay u xannibeen ay tahay maaddaama uu bartamihii sanadkaan barnaamij ka soo sameeyay Ururka al-Shabaab, wareysina la yeeshay madaxa Amniyaatka kooxda, Mahad Karatee.

Sarkaalka NISA eeu u badan halka beel, madaxdna uu ka yahay Mahad Salaad ayaa si kooban ugu sheegay Jamaal : “Haddii aad sameyso sheekooyin aan dhibsanno – waxaad mari doontaan cawaaqibkeeda. Waxa ku qoran warqadaha [sharciga] muhiim ma ahan”. 

Saacado ka dib dhalinyaraddii Hawiye ee Garoonka Adan Cade ku sugnaa , ayaa dalka Soomaaliya ka musaafuriyey Jamaal iyaga oo aan Maxkamad hor keenin, waxayna u musaafiriyeen dalka Ingiriiska

Tafishanka uu u shaqeeyo Weriye Jamaal, wuxuu ka mid yahay kuwa loogu daawasho badan yahay Caalamka, kana howl gala Dalka Ingiriiska oo ah dal uu sharcigu ka shaqeeyo, leh nidaam , kala danbayn iyo Cadaalad, oo Wiil Soomaaliyeed oo Muslim ah fursad u siiyey inuu xirfaddiisa iyo aqoontiisa ku shaqaysto, halka NISA tahay Guri uu reer gaar u leeyahay oo ayna caddaaladi ka jirin

Sababaha uu Dastuurku Soomaaliya u dhamaystirmi waayey sanadaha, waxa ka mid ah in qayb ka mid ah Soomaaliya ay diidan yihiin in beelo ka mid ah Soomaaliya ay yihiin Soomaalii, Waxayna u badan yihiin siyasiyiinta Hawiye. Waxa mudan inaan laga aamusin oo ay tahay wax aan la qaadan karin in afar wiil oo ka soo jeeda beeshaas, oo ka amar qaata Mahad Salaad, kuna sugan Garoonka Aadan Cade inay Qof Soomaaliyeed oo ka mid ah kuway lahaayeen Soomaali maaha inay iyagoo maxkamad ku soo taagin denbigii uu galay ay Dalkiisii hooyo ka musaafuriyaan.

Ugu danbayntii in Dhuusamareeb iyo Muqdisho ay ku yaaliin dugsiyo lagu sheegay in lagu dhaqan celiyo Alshabaabka, si ay uga mid noqdaan madaxda iyo saraakiisha ciidanka Soomaaliya , oo kuwa tababarka siinayaa ay yihiin kuwii ka soo horeeyey ee horay uga soo baxay alshababka markii Mahad Salaad xilka loo magcaabay inay maanta sameeyaan ama ku fekeraabba in Soomaali ka soo jeeda beelaha kale Soomaaliyeed inay dalkiisa uga musaafuriyaan inuu waraysi ka qaaday Alshabaab, waxay ku tusaysaa in dalku meel madow ku sii socdo.

ALLSANAAG.COM

https://allsanaag.com/hag-ma-musaafurin-karaan-soomaali-kale

Amni xumo ka jirta Muqdisho awgeed ayaa xafiisyaddii dawlada waxa lagu wada gooyey Dhagxaan shub ah

Cabsi dhanka amniga ah oo xoog leh ayaa ka taagan magaalada Muqdisho, waxayna dowladda Soomaaliya saacadihii lasoo dhaafay muujisay dhaq dhaqaaq , si looga hortago in weerarro argagixiso ay ka dhacaan caasimadda.

Ciidamada ammaanka ee Booliska iyo Nabad sugidda ee ka howlgala Muqdisho ayaa la kordhiyey tiradooda, waxaana si gaar ah loo adkeeyey ammaanka dhowr goobood ay ay ka mid yihiin Hoteelada ku yaalla xeebta Liido, aagga garoonka Aadan Cadde, xarunta wasaaradda arrimaha dibadda iyo goobo kale oo laga cabsi qabo inay weerarro ka dhacaan.

Xarunta wasaaradda arrimaha gudaha oo ka mid ah goobaha laga digayo inay Shabaab weeraraan, waxaa lagu wareejiyey dhagaxaan iyo juwaano ciid ah, sidoo kale waxaa la kordhiyey ciidamada ilaaliya wasaaradda.

Sidoo kale waxay u kuur-galeen shaqooyinka ka socda xarumaha hay’adda, iyaga oo la kulmay saraakiisha iyo hawl-wadeennada kala duwan ee hay’adda.

Tallaabadan ayaa kusoo aadeysa, iyada oo maalinta berri ah la qorsheynayo inay dhacdo munaasabad uu xilka kula wareegayo agaasimaha cusub ee ciidanka Beelaysan NISA Cabdullaahi Maxamed Cali (Sanbaloolshe).

Maxay ku kala duwan yihiin Ciidmada Shisheeye oo lg bedelayo kuwo kale oo shesheeye ah

Golaha Nabadda iyo Amniga ee Midowga Afrika ayaa todobaadkan soo dhoweeyey codsi ay gudbisatay dawladda Soomaaliya oo ahaa in Midowga Afrika uu hoggaamiyo ciidamo caalami ah oo shaqada kala wareegi doona hawlgalka xilligan ee ATMIS marka lasoo gabagabeeyo bisha December ee sannadkan.

Bilan Osman: Waa tuma gabadha Soomaaliyeed ee hadalhay

Bilan Cusmaan oo ku nool dalka Sweden ayaa maalmihii lasoo dhaafay hadalhayn ka dhalisay guud ahaan baraha bulshada gaar ahaanna dalkaas, ka dib hadal uu sheegay nin isaguna dalkaas kasoo jeeda.

Gabadhan oo wariye ah, asalkeeduna Soomaali yahay, ayaa ka ol’oleysa arrimaha islaam nacaybka iyo kooxaha midigta fog ee dalkaas iyada oo qortay maqaallo badan oo ay kaga hadlayso arrimahaas.

Nin sida la sheegay isaguna wariye ah dalkaasna u dhashay ayey is barteen kaas oo Bilan qudheedu sheegtay in ay laba sano xiriir la lahayd, balse wuxuu sheegay in uu soo bandhigi doono caddeymo muujinaya “waxa dhabta ah ee Islaamku yahay”, sida ku xusan qoraal uu soo dhigay barta internet-ka.

Arrintan ayaa hadal hayn weyn ka dhalisay baraha bulshada Soomaalida ee qurba joogta.

Eadaymaha uu usoo jeediyay Bilan ninkan oo lagu magacaabo Christian Peterson ayaa ka mid ah in ay bahisay xogta ilwareed loo baahnaa in la qariyo.

“Duubis sir ah waxay ugu yaraan Bilan Cusmaan muujisay xogta ilwareedka Expo ee dhaqdhaqaaqa taageersan Sweden”, tan oo ah ayuu yiri “dembi lagu mutaysan karo xabsi”.

Hadalka ninka ka dib, Bilan ayaa barteeda Twitter soo dhigtay qoraal taxane ah oo ay isku difaacayso kagana jawaabayso waxa uu sheegay ninkaasi.

“Qaarkiin waad arakteen baan u maleynayaa in ay socoto dhaleeceyn aan raad lahayn oo aniga igu saabsan oo ka socoto baraha bulshada. Waxaa dhaleeceyntaas iyo eedeyntaas xun u ololeynaya mid cunsuriyiinta midigta xagjirka ah ka tirsan, waa isla ninkii abaabulay in la gubo Qur’aanka Kariimka laba sano ka hor, waxaan xiriir la lahaa labo sano, taas oo aan ahayn sir oo ay ogaayeen inta badan dadka aan isnaqaanay, saaxiibaday iyo qoyskayga iyo weliba dadkii aan wada shaqeyneyney dhamaantood way ogaayeen xiriirkaas” ayey ku bilowday qoraalkeeda.

Si kastaba ha ahaatee Bilan waxay sheegtay nooca xiriirka ee ay la lahayd ninkan in uu ahaa mid saxafinimo ee uusan ahayn mid jacayl.

Waxay sheegtay in ay baaritaan ku samaynaysay kooxaha midigta fog ee ninkani ka tirsan yahay sidaas darteedna uu ka mid ahaa dad ay xiriir la samaysay isla markaana ay “xoogaa naxariis ah” u muujisay si ay u dhex gasho.

Waa tuma Bilan Cusmaan?

Bilan waxay magaalada Goteborg ee dalka Sweden ugu dhalatay waalidiin ka yimid Soomaaliya. Waxay ahayd bare sare oo maaddada kimistariga dhigi jirtay iyo dhaqdhaqaaqe, waxayna ku soo barbaartay magaalada Partille.

Awoowgeed oo dhalay aabbaheed, oo lagu magacaabo Nuur Cusmaan, wuxuu ahaa gabyaa. Waxay saxaafadda ka baratay dugsiga saree e Bona Folk.

Bilan waxa ay wax ku qori jirtay sannadihii 2018 iyo 2019 wargeysyada Svenska Dagbladet iyo Expressen. Waxay sidoo kale maqllo ra’yi ah u qortay daabacado kale oo Iswidhish ah, oo ay ku jirto majaladda Opulens. Muddo siddeed sano ah oo ka bilaabmaysa 2013, shaqadeeda aasaasiga ahi waxay ahayd bare socdaal oo ah aasaaska bandhigga ka hortagga cunsuriyadda. Kadib waxa ay ku biirtay ururka Ibn Rushd Study Association.

Intii ay ku jirtay saxaafadda waxay maqaallo badan ka qortay cunsuriyadda iyo islaam-nacaybka, waxaana ka mid ah maqaal ay ciwaan uga dhigta ‘Hadda waxay si lama filaan ah u noqotay in laga hadlo Islaam-nacaybka”.

Sannadkii 2013, Bilan waxa ay ka mid ahayd shan saxiixeyaal warqad furan oo lagu daabacay wargeyska Aftonbladet oo ku boorinaysay haweenka Muslimiinta ah ee Sweden in ay xijaabtaan kadib haweeney uur leh oo uu nin ka soo horjeeday xijaabka Stockholm ku weeraray. Waxay markaas sheegtay in kooxdu ay doonayso in xijaabku caadi ka noqdo Sweden.

Iyada oo ka jawaabaysa dilkii George Floyd iyo dhaqdhaqaaqa Black Lives Matter ee Maraykanka, Bilan Cusmaan waxay sheegtay in ay rabtay “in ay bilowdo wadahadal ku saabsan caddaannimada” gudaha Sweden. Waxay ka hadashaa xagjirnimada garabka midig waxaana lagu eedeeyay xagjirnimada garabka bidix; horraantii 2024 qoraal Facebook ah oo ay ku muujisay xanaaqa dadka cadaanka ah ayaa horseeday dhaleeceyn.

Sannadkii 2014 Bilan Cusmaan waxa ay ahayd qofka helay abaalmarinta sannadlaha ah ee ELSA ee Guddiga Iswiidhishka ee ka hortagga nacaybka, kaas oo la siiyo “shakhsiyaadka ama kooxaha, kuwaas oo u isticmaalaya warbaahinta bulshada ama siyaabo kale, ka hortagga nacaybka”. Sannadkii 2020 waxay ahayd mid ka mid ah afar musharax oo u sharaxanaa abaal marinta “Xiddigta soo kacaysa” ee Ururka Daabacadaha Joornaalka Iswidhan.

Si kastaba ha ahatee mowduucyada ay Bilan ka hadasho ayaa asal ahaan ah kuwa ay muran ku xeeran yihiin iyada oo waayadii u dambeeyay ay sare usii kacayeen kooxaha midigta fog ee qaar ka mid ah dalalka Yurub oo ay Sweden ku jirto

انا لله وانا اليه راجعون Wasiirka Wasaaradda caafimaadka Puntland Siciid Jaamac Qorsheel,wasiirku xigeenka, wasiiru dawlaha Agaasimaha guud dhamaan Agaasimayasha waaxyaha iyo shaqaalaha guud wasaaradda waxay tacsi u dirayaan Dr Nadiira C/lahi Aadan oo ahayd dhakhtaradii Qalliinka ee Hospital guud ee Badhan geerida kediska ah ee xalay ku timi waxayna ilaahay uga baryayaan in uu janadii fardawsa geeyo dhamaan ehelkii iyo qaraabadana samir iyo iimaan ka siiyo Amen Amen

Waa geeri aad iyo aad u naxdin badan, Illahay SWT Janatul Fardowsa alaclaa ha ku casuumo, Illahay su’aasha ha ku sugo kitaabkeedana midigta ha ka siiyo. Waa geeri aad u xanuun badan oo dadka reer Sanaag ah oo dhan wada taabanaysa

DR. Nadiira waxay ahayd qof dalka wax ku baratay, sharaf iyo qiimo badan leh oo ay aad u jeclayeen dadweynuhu reer Sanaag, khaasatan reer Badhan weliba qaybta hooyada iyo dhalaanka iyo qaliinka oo ay aad ugu khibrad lahayd.

Illahay samir iyo iimaan sadiqa ah ha inaga siiyo dhamaanteen reer Sanaag, khaasatan Reer iyo ehelka ay ka baxday iyo Badhan General Hospital. Aamiin Aamiin yaa Allah.

Dr.Caasha Axmed Taraawil