9th January 2025 admin Category :
Shirkii Jabuuti ka dib, bulshada reer Maakhir ma sii sheegan doonaan inay ka mid yihiin Puntland?
Labaatan sano ka hor, markii la dhisay maamulka Puntland beesha Warsangeli waxay ku biiriyeen ama ku kordhiyeen maamulkii cusbaa ee 1998dii Dad, Degaan, Caqli iyo Cudud, maalintaas Taako ka mid ah dhulkooda lama haysan, mana jirin beel u dawladaynaysay sidoo kale wuxuu haystay amni buuxa. Hadaba, maanta intii midna ma jiraan.
Sababihii ugu waaweynaa oo inta badan beesha Warsangeli u codeeyeen oo ay raali ka noqdeen inay ka mid noqdaan maamulkaa cusbaa, waxaana ka mid ahaa ilaalinta midnimada Soomaaliya iyo sida looga hortegi lahaa waalida SNM ee ah inay Soomaali inteeda kale ka go’ayaan.
Maalintii doraad ee bishu ahayd June 14, 2020, waxay u ahayd bulshada gobolka Sanaag maalin madow guud ahaan, sababtuna waxay ahayd shirkii Jabuuti oo looga hadlayey Masiirkooda maanta ay Soomaali dhexdeeda ku leeyihiin iyo mustaqbalka degaankoodu sida uu u ekaan doono.Waa loo heshiiyey, oo waxa loogu heshiiyey inaan labada dhinac midna uuna ku soo darin qof ka soo jeeda beesha Warsangeli. Taasina waxay keentay in iyaga iyo Reer Afgooye ay mar wada daawadaan war murtiyeedkii shirka ka soo baxay. Waana sida beesha Isaaq rabtay, Farmaajona ugu hiiliyey.
Shirku intuu socday iyo qaban qaabadiisii horeba ma jirin mid ka mid ah madaxda Puntland oo arintan si adag uga hadlay, cadeeyana in Sool iyo Sanaag yihiin Puntland. Soomaali qabyaalad ayeey wax ku fahantaaye ma jirin siyaasi Puntland ah oo ku yidhi Qabiil Isaaq la yiraahdo ayaa hadba qol madow oo hoosta uga xiranaysaa, adigoo ay kaa tahay cuqdad Harti
Sidoo kalle, Ma jirin siyaasi ka soo jeeda beesha Majeerteenm oo ka baxsan maamulka oo arintan ka hadlay, ma jirin degaan ay degto beesha Majeerten oo si xoogan looga banaan baxay Shirkan duulaanka ah ee SNM iyo Farmaajo ku soo qaadeen beelaha Warsangeli iyo Dhulbahante. Labadan garab ee maanta Jabuuti ugu shiraya Harti waqooyi, waa labada ugu neceb beesha Majeerteen oo aan maanta haysan fursada ay ku heleen Harti waqooyi oo kala daadsan
Ururka NATO, ayaa Article 5 waxay sheegtaa Haddii mid inaga mid ah la weero in inaga oo dhan la ina weeraray, Maanta mid taa la mid ah ayaan sugaynay in Gaalkacayo dhaqaaqdo, Garowe gariirto, Burtinle Boodhka kiciso xitaa haddii Soomaali kala tegayaan . Ma dhicin, sababtuna in badan oo ka mid ah maamulka ayaa aaminsan in Puntland marti lagu yahay.
Ugu danbayntii reer Maakhir Puntland ugama soo biirin inay u fududeyaan in beesha Majeerteen isu bed bedelaan Kursiga ugu sareeya iyo inay u noqdaan siyaasiyiinta Majeerteen jaran jaro ay ku gaaraan madaxda ugu saraysa Soomaaliya . Maanta ayaa la joognaa Maalintii la ogaan lahaa in Puntland ay ka mid yihiin gobolka Sanaag iyo Soolna. Si taa loo ogaado waa in jawaabta Biixi iyo Farmaajo la siinayaa ay noqotaa dhul gariir aan waqti badan qaadan, sida ugu dhaqsiyaha badan. Haddii taasi dhici waydo, waxa run noqonaysa xantii ahayd in labada maamul wada shaqeeyaan.
ALLSANAAG.COM, news@allsanaag.com