Waa kuma Abu Xafs Al-Hashimi Al-Qurashi, hogaamiyaha kooxda Daacish ee loo malaynayo inuu Soomaali yahay?

Waa kuma Abu Xafs Al-Hashimi Al-Qurashi, hogaamiyaha kooxda Daacish ee loo malaynayo inuu Soomaali yahay?

Waxaa sii kordhaya tirada dalalka u malaynaya inay aqoonsadeen ninka maamula hawlgallada caalamiga ah ee kooxda argagixisada ah ee Daacish.

Warbixin ay soo saartay kooxda kormeerka cunaqabateynta ee Qaramada Midoobay, oo ku saleysan sirdoonka dalalka xubnaha ka ah Qaramada Midoobay, ayaa sheegtay in ay jirto “kalsooni sii kordhaysa” in hogaamiyaha Daashic uu yahay Abu Xafs Al-Hashimi Al-Qurashi. Ninkan ayaa noqonaya hoggaamiyihii shanaad ee kooxda tan iyo dilkii Abu Bakr al-Baghdadi.

Kooxdan oo mar ka talineysay dhul ballaaran oo ku yaalal dalaka Ciraaq iyo Suuriya iyadoo sidoo kale saameyn weyn ku leh dalal ku yaalla Waqooyiga iyo Bariga Afrika. Soomaaliya ayaase loo arkaa inay tahay meesha ay saameynta muuqata ku leeyihiin.

Kooxda Daacish ee Soomaaliya ayaa saldhigooda ugu weyn ku lleh buuraha Calmiskaad ee gobolka Bari, halkaas oo ay ciidamada Puntland dhawaan ka bilaabeen guluf dagaal oo loo arko kii ugu xooganaa oo ciidamada Puntland iyo kooxda dhexmara.

Maraykanka ayaa inta howlgalada Puntland ka wadeen buuraha Calmiskaad halkaasi ka fuliyey duqayn dhanka cirka kaas oo howlgalka Maraykanka ee Afrika ay dhawaan sheegeen inay ku dileen dhowr iyo toban xubnood ka mida kooxda Daacish.

“Aqoonsiga hogaamiyaha Daacisha ama ISIL , Abu Hafs al-Hashimi al-Qurashi, ayaa ahayd mid aan caddayn. Waxaa jiray kalsooni sii kordhaysa oo ka dhex muuqata qaar ka mid ah Dowladaha ah, taasoo sheegaysa in al-Qurashi uu yahay Cabdiqaadir Muumin, oo ah madaxa Daacish ee Soomaaliya, laakiin shakiga laga muujiyey ayaa sii socda,”ayaa lagu yiri warbixinta.

Muhiimadda uu Muumin, u leeyahay hawlgallada caalamiga ah ee Daacish shaki kuma jirin. Warbixinadii hore ee sirdoonka Qaramada Midoobay ayaa soo jeediyay in la dalacsiiyay si uu u hogaamiyo wilaayada Islaamiga ah, taasoo si dhaba u siinaysa xakameynta faracyada kooxda ee Afrika sida lagu xusay warbixinta kooxda.

“Tani waxay muujin kartaa isbeddel qorshaysan oo ku wajahan qaab hawlgal oo si ka dheereeya, meel ka fog goobta dagaalka aasaasiga ah,” ayaa lagu yiri warbixinta.

Maha in dhammaan dalalka bixiyey xogta sirdoon ee warbixinta ay isku raacsan yihiin

Tan iyo geeridii hogaamiyaha Daacish Abu Bakr al-Baghdadi 2019, kooxda ayaa isku dayday inay ilaaliso hogaamiyeyaashooda iyagoo qarinaya aqoonsigooda iyo sidoo kale yaraynta muuqaalada dadweynaha.

Sanadkii 2022-kii kooxda Daacish ayaa xaqiijisay geerida hoggaamiyihii ururkaasi Abuu Xuseen Al-Xuseeni Al-Qurashi, waxayna badalkiisa u magacaabeen Abu Xafs Al-Hashimi Al-Qurashi.

Haddii Abu Hafs uu yahay Mumin ee Soomaaliya, sidoo kale wuxuu ka badbaado ugu yaraan hal isku day dil oo duqayn hawada oo Mareykanka fuliyey bishii May 2024-kii.

Warbixintii toddobaadkan ee Qaramada Midoobay ayaa sheegtay in tan iyo duqayntii, Mumin uu “qaaday tillaabooyin si uu u xadido soo bandhigida kooxda ee dareenka aan loo baahnayn ee dibadda,”

Waa kuma Cabdiqaar Muumin?

Waa kuma Cabdulqaadir muumi

Inta laga ogyahay, Cabdiqaadir Muumin, wuxuu dhashay sanadihii kontomeeyadii, isagoo ku dhashay degmada Qandala ee gobolka bari ee Soomaaliya.

Muumin, ayaa dhammaadkii sagaashameeyadii galay Yurub, xilligii dagaalada culusi ka socdeen Soomaaliya, isagoo ku horreeyey dalka Sweden oo uu daganaa in door ah, balse markii danbe wuxuu u wareegay dalka Ingiriiska halkaas oo uu waayo kale ku qaatay.

Waxaa uu ka mid ahaa culimadii Masaajidka Quba oo ku yaala magaalada Leicester iyo Xarunta Islaamiga ah ee Greenwich ee London.

Cabdiqaadir Muumin, ayaa ku biiray Maxkamadihii Islaamiga ahayd ee ka dhismay koonfurta Soomaaliya sanadkii 2006-dii

Wuxuu sarkaalka la hadlay BBCda sheegay in xilligii uu ka tirsanaa Maxaakiimta Islaamigaa uu tagay Muumin, magalada Bosaaso ee gobolka Bari.

“Wuxuu Bosaaso ka qaban jiray waqtigaas uu maxaakiimta ka mid ahaa muxaadarooyin masaajidada balse markasta waa uu qabay fikirkaas hadda uu wado,” ayuu yiri sarkaalku.

Sarkaalkaan ayaa sidoo kale u sheegay in BBC da in markii Maxaakiimta iyo al-Shabab ay kala baxeen uu Cabdiqaadir Muumin ku biiray kooxda al-Shabaab, isaga oo joogi jiray xilligaas Xamar iyo shabeellada hoose, “Basle wuxuu sanadkii 2007-dii markii kooxda al-shabaab xubnahadooda ka asaasmayeen Puntland uu yimid deegaanada Puntland. Wuu dhuumaalaysan jiray, markii danbana wuxuu galay buuraha isagoo ka tirsan al-shabaab,”

Waxaa la aaminsan yahay Muumin, inuu ka soo baxsaday Ingiriiska, ka dib markii ay baaritaan ku samaysay haya’adda sirdoonka gudaha dalkaas ee MI5, ka dibna waxa uu ku biiray kooxda al-shabaab ee ka dagaalanta Soomaaliya.

Markii kooxda uu ku biiray Cabdiqaadir Muumin ayaa meel fagaare ah ku gubay baasaboorka Ingriiska oo uu haystay.

Cabdulqaadir ayaa waxaa u dhaxda xaas ay iska soo guursadeen dalka Ingiriiska, waxa uuna sheegay sarkaalka la hadlay BBC da in ay mar gacanta u gashay hay’adooda xilli ay ka soo laabaneysay buuraha Galgala.

Dhammaadkii sanadkii 2015-kii ayaa la rumaysanyhay in Cabdiqaadir Muumin, uu xiriir la sameeyey hogaamiyihii kooxda ISIS ee Ciraaq Abu Bakr al-Baghdadi, si uu ubuuro wakiilada kooxda ee Soomaaliya.

Muuqaal ay kooxdu soo bandhigeen iyagoo ku sugan buuraha Galgala ee Puntland ayuu ka soo muuqday Cabdiqaadir Muumin sanadkii 2019-kii. Si lamida sanadihii ka danbeeyey gaar ahaan 2022-kii ayay kooxdu sii dayeen tiro ka tirsan ciidamadooda oo tabbabar ku qaadanaya buuraha bari ee Puntland.

BOOSAASO: Ciidanka boliceka puntland, ayaa habeen hore saacadu markay
ahayd 2:00 pm habeenimo ayaa waxa ay soo garaaceen albaabka gurigayga
markii aan ka furnayna iyaga oo aan waxba na weydiin waxa ay na
saareen gaadhi shabaqle ah oo ay iyagu wateen, waxa gaadhigaa ka
horeeya gaadhi yar oo madow oo aan la arki karin cida ku jirta waxaana
saarnaa sida nooga muuqatay nin kala garnaya guryaha ay u socdeen
Ciidankani ka dib markii laga qaaday gurigayagii 3 nin oo aan anigu ku
jiro waxa uu u dhaqaaqay gaadhigii dhinaca hoteel Bilaal oo ah
hoteelka ugu caansan uguna da,ada weyn ee ku yaala xaafada Hawlwadaag
, waxana laga soo kaxeeyey hotelkii 4 nin oo laba ka mid ahi yihiin
wiilasha hotelka leh waxana lagu soo dhex tuuray gaadhigii shabaqlaha
ahaa iyaga oo askartu ula dhaqmayso sidii niman denbillayaal ah.

Waxa ku xigay oo lasoo baadhay hotel Ibraahim oo isna wadada ku yaal waxana
laga soo kaxeeeyey 3 wiil oo iyagu hurday waxaa lagu xejiyay guriga
Coondhe oo ku yaal isna jidkaasi dabeetana waxa loo dhaqaaqay dhanka
Buulo qodax waxana si toos ah loo abaaray guri dabaqa oo ay leedahay
gabadh la yidhaahdo Sureer waxana laga soo kaxeeyey 4 wiil, ka dibna
iyadoo aan hareeraha la eegin ayaa gawaadhidii si toosa waxa ay isugu
daba galeen guriga maamulaha iskoolka secondariga boosaaso Siciid
Cismaan Siciid Fisikis, waxana laga soo kaxeeyey 2 wiil saacadu markaa
waxay maraysaa 2:55 pm intaasi waxaa sii dheer guri walba oo la galay
aad ayaa loo baaranayey waxana laga qaaadanayey moobilada labtoobyada
iyo waxyaabaha fudud oo la qaadi karo , waxa naloo soo gelbiyey
dhinaca xabsiga bartamaha , markii nala keenay ka dib waxaa nalaku
wareejiyey taliskii xabsiga waxana uu yidhi taliyihii na wareejinayey
waa kuwan 20 kii nin ee aan kasoo qabanay guryihii calaamadsanaa ee
nagala wareega , sida xoolo yarad loo bixinayo ayaa ragna na warejiyey
ragna na gudoomay oo nala wareegay , waxaa nala geeyey qolal aad u
qudhmuun caafimaadka dadka ku jiraana aanu wanaagsanayn oo waxa ku
jiray dad aad ugu baaba,ay oo tiradoodu gaadhayso 250 qof iyo qolal
labo ah iyo daarad yar intaasi ma qaado 50 qof ay dadkaa badani ku
jiraan , waagu haduu baryey ayaa saf naloo geliyey dhinaca xafiiska
taliyaha waxana ay naga qaadeen sawiro iyada oo askartuna hadba qori
sanka naga gelinayaan ayna leeyihiin waa qoladii atom waa ragii
nalaayey ayaa nala keenay xafiiskii , xafiiska waxa fadhiya 5 nin
waxan ay ku weydiinayaan su,aalo dhowr ah oo ay ka mid yihiin ,
*yaad tahay qabiilkaa , yaadkasii tahay, yaad kasii tahay ? hooyada
qoladeed? maxaad ka shaqaysaa? buurta ma tagtaa? hebel dilkiisi maxaad
ka ogeyd? boosaaso maka baxdaa asbuuciiba hal mar? maxaa xaafadiina
lagaga sheekaystaa? ,,,,,,, intaasoo su,aalood ka dibna waa lagu
siidayn hadii waalidkaa uu yimaado meesha waxna uu bixiyo hadii kalese
waa lagu celin ,

maamulka puntland si aad ah ayuu ugu xad gudbayaa xuquuqda banii
aadamka weliba qabiilooyin gaara , beesha reer sanaag ma ka helaysaa
inay ahaato sidaan ku dhacda maalin walba iyo ihaanada lagu hayo
odayada waaweyn ee wax garadka ah la baadhayo habeen walba guryohooda
iyo hoteladooda , lana kaxaysanayo wiilashooda iyagoo u jeeda ?
maxay tahay ujeedada maamulka puntland ayuu ka leeyahay falalka
xaqdaro ee habeen walba lagu kaco xaafada ay deganyahiin dadka reer
sanaag ?

Askariga ka tirsan maamulka puntland waxa uu sitaa waraaq uu ku baadi
goobo dad gaara guryohoodana ku baarto hadaba amniga puntland yaa ka
masuula yaase duminaya?

sharmaa jaanle

Reply

Reply all

Forward

Waa kuma guddoomiyaha cusub ee Midowga Afrika?

Waa kuma guddoomiyaha cusub ee Midowga Afrika?

Doorashadan ayaa looga baahnaa musharraxa guulaysanaya inuu helo laba meeloow saddex meelood afartan iyo lixda dal ee Afrika ee codaynaya.

Waxaana la aada toddoba wareeg mar kasta oo hore loo kala bixi waayo.

.

Raila Odinga ayayna ka dhigan tahay in uu mar kale doorashadii lixaad guuldarraysanayo. Taas ooh ore loo xasuusto in shan jeer oo hore waayey madaxtinnimada dalka Kenya oo uu u tartamay.

Mudane Maxamed ayaa baddalaya Moussa Faki Mahamat oo u dhashay Chad.

Dalalka qaaradda oo dhan ma ay ahayn kuwo codaynaya ee waxaa jira dalal aan ka qayb gali doonin codaynta.

Dalalkaas oo ah lix dal waxay kala yihiin Niger, Mali, Guinea, Gabon, Burkina Faso iyo Sudan, waxaana dalalkaas looga joojiyey inay codeeyaan sababo la xiriira afgambi iyo dagaallo sokeeye.

Xilka guddoomiye ku xigeenka waxaa u taagan Saalax Francis – Algeria, Selma Malika – Algeria, Maxamed Axmed Fatxi – Masar, Hanan Morsy – Masar, Najam M Elhajjaji – Libya, Latifa Akharbach – Morocco.

Waa kuma Guddoomiyaha cusub?

Maxamuud Cali Yuusuf oo 58-jir ah waxa uu wasiirka arimaha dibadda ka yahay dal yar oo istiraatiijiyad muhiim ah ugu fadhiya geeska Afrika, waxa uuna xilka wasiirka arimaha dibadda Jabuuti hayay tan iyo sannadkii 2005-tii

“Hadafkeyga ugu weyn haddii la i doorto waa inaan joojiyo shiishka” saaran qaaradda, ayuu u sheegay wakaaladda wararka ee AFP wareysi uu bixiyay bishii hore.

Waxa uu sheegay in guddiga uu u baahan yahay dib u habeyn, waxaana uu intaa ku daray in dib u habeyntaasi ay ka soo bilaabaneyso hoggaanka iyo mas’uuliyiinta sare.

Marka laga soo tago ilaalinta nabadda iyo amniga qaaradda, waxa uu sheegay in hamigiisu yahay in uu kobciyo horumarka dhaqaalaha iyo la tacaalidda isbeddelka cimilada.

Waxa uu ku faanayaa in uu ku hadli karo luqado kala duwan, waxaana uu aaminsan yahay in awooddan isgaarsiineed ay awood u siinayso in uu noqdo buundo isku xiri doonta woqooyiga iyo koonfurta, bari iyo galbeed.

Waxaa maanta qabsoontay doorashada Guddoomiyaha Midawga Afrika, oo si weyn muddooyinkii danbe indhaha loogu hayey, taas oo uu ku guulaystay Maxamuud Cali Yuusuf oo ahaa wasiirkii Arrimaha Dibedda ee Jabbuuti

Tartankan ayaa ay wada galeen mudane Raile Odina oo Kenya ka socday iyo Richard Randriamandrato oo Madagascar ka socday.

Wareeggii koowaad oo hoggaanka Raila qabtay, waxaa lagala wareegay wareegggii labaad ee tartankaas. Xilli uu wareegggii saddexaad tartanka ka hadhay musharraxii ka socday Madagascar.

Halka Railla oo haystay 22 cod iyo Maxamed oo helay 26 uu wareeggii lixaad ee tartankaas uu ka hadhay mudane Raila Odinga.

Taas oo sahashay in wareeggii u danbeeyey uu keligii u tartamay musharrax Maxamed Cali Yusuf, isaga o ku guulaystay 33 cod.

Doorashadan ayaa looga baahnaa musharraxa guulaysanaya inuu helo laba meeloow saddex meelood afartan iyo lixda dal ee Afrika ee codaynaya.

Waxaana la aada toddoba wareeg mar kasta oo hore loo kala bixi waayo.

.

Raila Odinga ayayna ka dhigan tahay in uu mar kale doorashadii lixaad guuldarraysanayo. Taas ooh ore loo xasuusto in shan jeer oo hore waayey madaxtinnimada dalka Kenya oo uu u tartamay.

Mudane Maxamed ayaa baddalaya Moussa Faki Mahamat oo u dhashay Chad.

Dalalka qaaradda oo dhan ma ay ahayn kuwo codaynaya ee waxaa jira dalal aan ka qayb gali doonin codaynta.

Dalalkaas oo ah lix dal waxay kala yihiin Niger, Mali, Guinea, Gabon, Burkina Faso iyo Sudan, waxaana dalalkaas looga joojiyey inay codeeyaan sababo la xiriira afgambi iyo dagaallo sokeeye.

Xilka guddoomiye ku xigeenka waxaa u taagan Saalax Francis – Algeria, Selma Malika – Algeria, Maxamed Axmed Fatxi – Masar, Hanan Morsy – Masar, Najam M Elhajjaji – Libya, Latifa Akharbach – Morocco.

Waa kuma Guddoomiyaha cusub?

Maxamuud Cali Yuusuf oo 58-jir ah waxa uu wasiirka arimaha dibadda ka yahay dal yar oo istiraatiijiyad muhiim ah ugu fadhiya geeska Afrika, waxa uuna xilka wasiirka arimaha dibadda Jabuuti hayay tan iyo sannadkii 2005-tii

“Hadafkeyga ugu weyn haddii la i doorto waa inaan joojiyo shiishka” saaran qaaradda, ayuu u sheegay wakaaladda wararka ee AFP wareysi uu bixiyay bishii hore.

Waxa uu sheegay in guddiga uu u baahan yahay dib u habeyn, waxaana uu intaa ku daray in dib u habeyntaasi ay ka soo bilaabaneyso hoggaanka iyo mas’uuliyiinta sare.

Marka laga soo tago ilaalinta nabadda iyo amniga qaaradda, waxa uu sheegay in hamigiisu yahay in uu kobciyo horumarka dhaqaalaha iyo la tacaalidda isbeddelka cimilada.

Waxa uu ku faanayaa in uu ku hadli karo luqado kala duwan, waxaana uu aaminsan yahay in awooddan isgaarsiineed ay awood u siinayso in uu noqdo buundo isku xiri doonta woqooyiga iyo koonfurta, bari iyo galbeed.

Siyaasigii Warsangeli ee Kenya

Midig: Cali Aadan Lord (1915—May 09, 1961), xildhibaan iyo wasiirkii arrimaha gudaha ee waddanka Kenya. Waxa uu ahaa Soomaaligii ugu horreeyay ee shisheeye xil u qabta, inta sooyaalkooda la og yahay. Patrick Muir Renison
(March 24, 1911—November 10, 1965), xoghayihii gumaysiga ee dalka Kenya. Iyo Jomo Kenyatta (October 20, 1891—August 22, 1978), madaxweynihii ugu horreeyay ee dalka Kenya.

Aadan Lord, oo Cali aabbihiis ah, waxa uu ka mid ahaa ganacsatadii saldanaddii Maakhir. Bartamihii 1850 ayaa uu ka soo doolay xeebaha Laasqoray, isaga oo fadhiisin ka dhigtay xeebaha dalka Kenya.

Cali Aadan ayaa 50d qarnigii tagay ku biiray jabhaddii gobannimaddoonka ahayd ee Mau Mau Uprising (1952–1960), isaga iyo Joma Kenyatta. 1960kii Cali Aadan Lord waxa uu aasaasay xisbigii ugu horreeyay ee ay Soomaali yeelato oo siyaasi ah, xisbigaas oo caan ahaa waxaa la oran jiray North Eastern People Progressive Party (NPPP).

Waa Misaajidlii Boosaaso kuyaalla, Fariintan ayuuna lasoodiray maanta wasiir Caydiid

Wasiirka Warfaafinta Puntland, Mudane 𝐌𝐚𝐱𝐚𝐦𝐮𝐮𝐝 𝐂𝐚𝐲𝐝𝐢𝐢𝐝 𝐃𝐢𝐫𝐢𝐫, ayaa maanta salaadda Jimce kula tukaday shacabka Muslimiinta ee mid ka mid ah masaajidda magaalada Boosaaso. Kadib salaadda, Wasiirku waxa uu kulamo gaar-gaar ah la yeeshay culimada masjidka iyo dadweynihii Muslimiinta ahaa ee halkaas ku sugnaa.

Wasiirku waxa uu jeediyey khudbad muhiim ah oo dhammaan khuseysay **Hawlgalka Ciribtirka Argagixisada Puntland**, isagoo si qoto dheer uga hadlay qodobbadan:

✅ 𝐃𝐚𝐫𝐝𝐚𝐚𝐫𝐚𝐧 𝐊𝐮 𝐀𝐚𝐝𝐝𝐚𝐧 𝐂𝐮𝐥𝐢𝐦𝐚𝐝𝐚 & 𝐌𝐚𝐬’𝐮𝐮𝐥𝐢𝐲𝐢𝐢𝐧𝐭𝐚 𝐆𝐚𝐧𝐚𝐜𝐬𝐢𝐠𝐚 – Wasiirka ayaa culimada iyo ganacsatada ku dhiirrigeliyey inay si dhow ula shaqeeyaan laamaha ammaanka, loogana baahan yahay inay ka feejignaadaan cid kasta oo aan la garanayn shaqada ay qabanayso. Waxa uu si gaar ah u xusay in qof walba oo ajnabi ah ama shaqaale ah la hubiyo, xog rasmi ahna laga keeno, halkii lagu koobi lahaa ereyo fudud sida ‘’𝐰𝐮𝐱𝐮𝐮 𝐲𝐚𝐡𝐚𝐲 𝐬𝐡𝐚𝐪𝐚𝐚𝐥𝐞”.

✅ 𝐀𝐦𝐚𝐚𝐧 & 𝐁𝐨𝐠𝐚𝐚𝐝𝐢𝐧 𝐆𝐚𝐛𝐚𝐝𝐡𝐚 𝐑𝐞𝐞𝐫 𝐏𝐮𝐧𝐭𝐥𝐚𝐧𝐝 – Wasiirka ayaa si weyn u amaanay doorka ay haweenka reer Puntland kaga jiraan Halganka Ciribtirka argigixisada Puntland,

, iyo sugidda amniga guud ee bulshadooda.

✅ 𝐔𝐠𝐮 𝐝𝐚𝐦𝐛𝐞𝐲𝐧 𝐃𝐡𝐢𝐢𝐫𝐫𝐢𝐠𝐞𝐥𝐢𝐧 & 𝐆𝐚𝐫𝐚𝐛 𝐈𝐬𝐭𝐚𝐚𝐠 𝐂𝐢𝐢𝐝𝐚𝐦𝐚𝐝𝐚 𝐏𝐮𝐧𝐭𝐥𝐚𝐧𝐝– Wasiirku waxa uu si weyn u boorriyey geesiyaasha ciidamada Puntland ee naf-hurnimada u sameynaya sugidda amniga iyo ciribtirka argagixisada. Waxa uu shacabka Puntland ugu baaqay inay garab istaagaan ciidamada si loo xaqiijiyo Ammaanka Puntland.

𝐔𝐠𝐮 𝐝𝐚𝐦𝐛𝐞𝐲𝐧, culimada iyo ummadda Muslimiinta ee masjidka joogtay ayaa si weyn u soo dhaweeyey khudbadda Wasiirka, iyagoo si buuxda u taageeray go’aanka dowladda ee la dagaallanka argagixisada iyo sugidda amniga Puntland.

Inaa Lilaahi wa Inaa Ilayhi Raajicuun. Waxaa San Diego ku geeriyooday Maxamed Xasaan.

Inaa Lilaahi wa Inaa Ilayhi Raajicuun. Waxaa San Diego ku geeriyooday Maxamed Xasaan.

Maxamed, waxa uu ku barbaaray Dhagaxbuur. Dugsigi sare waxa u ku dhameeystay General Wingate Secondary School, Addis Ababa. Maxamed, waxa u ahaa wiilkii Soomaaliyeed ee ugu horeeye ee Deegaanka Soomaalida laga qaado o Scholarship ku taga Dugsiga isaga ah o Ingriisku gacanta ku hayey.Waana dugsiga ay ka baxeen 10 ka mid ah asaasayaashij TPLF oo Meles ku jiro; waxaan jeclahay oo kale inay isaga iyo Meles Red House wada ahaayeen.Qaar badan oo kamid ah kuwii OLF bilaabay Isla dugsigaas ayey ka baxeen.Eliteka Itoobiya inta u badan Dugsigaas General Wingate ayey ka baxaxeen.

Maxamed waxaan bartay 1972 Inkasta oo ay ardayda xulka ahi Dugsigaas geli jireen, Maxamed xulka xulkiisa ayuu ahaa. Nin illaa 9 luuqadood (Soomaali, Ingriiisi, Fransiis, Talyaani, Carabi, Xabashi, Afan Oromo, iyo Hereri) ku hadla ayuu ahaa.intaba isku si ayuu ugu hadli jirey.

Sanadkii 1972 ayuu noo yimid aniga o grade-7 Jigjiga kaga jira. Xiligaas ayuu ila waddaagay xeelado dhowr ah oo barashada luuqada kor loogu kobciyo. Waxyar ayaan ka yaraa laakiin saaxiibadiis oo iyana Wingate ku jirey ayaan ku bartay.

Gaar ahaan luqadaha ingriiska iyo Xabashiga aqoon iyo u jajabnaan gaar ah ayuu lahaa. Weli waan xasuusta dhowr buug o novels ah oo uu issiyey. Ereyga “akimbo” oo la micno ah “gacmahaaga ood misigta saarto” waa erayada aan xiligaas ka bartay.

Maxamed 1972 waxaa school u diray Gonder summer vacation ahaan. Qoraal ama essay Af Xabashi ah oo uu kasoo diyaariyey wayo aragnimadiisii Dugsiga oo dhan kalintaa 1aad ayuu ka galay. Xataa xabashidi e qudhoodu ardada xulka ahayd ayuu ka badiyey. Shaahadona wuu ku mutaystay. Runtii Faysal ahaan saameyn xooggan oo dhinaca Luqada ah ayuu igaga tagay. Luuqada Cidna inaanay gaar u lahayn ayaan ka bartay.

Intaa waxa ka sii daran, gabayaa Soomali ah isla markaana riwaayado dhameystiran alifi jiray ayuu ahaa. He was a Language genius.

Maxamed, ma jecleyn hayb sooca Soomaalida. Beri aanu Waddaniyad ama Somali Nationalsim ka dooddaynay hadal u yidhii ayaa dhamaantano na daarey. “Maxay Sooalinimo ii tahay? Maxaan ugu dhintaa Soomaaliyeey hadaanan guursan kareyn gabadha Soomaaliyeed een jeclaado!Ax!”,ayuu yidhi.

Maxamed, kama quusan Soomaalinimo ee isbedal ayuu raadiyey.1977, waxa u galey Ciidamadii Xoogga Dalka Soomaaliyeeyd.Qaahira ayaa loo diray.Waxaan jeclahay inuu 1979 Labo xidigle aha.

Mohamed was a Somali genius.

Alaha u naxariisto.

W-Q: Faysal Rooble.

Sweden oo xukun ku riday nin u safray Daacish-ta Soomaaliya

Sweden oo xukun ku riday nin u safray Daacish-ta Soomaaliya

Maxkamad ku taalla Sweden ayaa Jimcaha maanta ah xukun saddex sano iyo saddex bil oo xabsi ah ku riday nin lagu helay inuu ku biiray kooxda Daacish (IS), taasoo ka dhigaysa kiiskii ugu horreeyay ee lagu xukumo ka mid noqoshada koox argagixiso tan iyo markii la meel mariyay sharci cusub.

Ninkan 22 jirka ah ayaa lagu helay dambi ah “ka qaybgalka urur argagixiso,” maalgelinta argagixisada, iyo saddex mar oo uu u safray dalal shisheeye ujeeddooyin argagixiso darteed, sida lagu sheegay bayaan kasoo baxay maxkamadda.

Maxkamaddu waxay caddeysay in dhammaan eedeymaha loo soo jeediyay ay la xiriireen Daacish, safarraduna ay dhammaantood ahaayeen Soomaaliya.

Waxaa lagu riday saddex sano iyo saddex bil oo xabsi ah.

Kiiskan ayaa ah kiiskii ugu horreeyay ee lagu xukumo “ka qaybgalka urur argagixiso” tan iyo markii baarlamaanka Sweden uu ansixiyay sharcigan sannadkii 2023.

Sweden ayaa xoojineysay shuruucda la dagaallanka argagixisada tan iyo 2017, kadib markii qof u dhashay Uzbekistan oo daacad u ahaa Daacish uu gaari ku jiiray dad marayay waddo mashquul badan oo ku taalla Stockholm, halkaas oo ay ku dhinteen shan qof.

Si kastaba ha ahaatee, sharciga mamnuucaya ka mid noqoshada kooxaha argagixisada ayaa loo baahday in marka hore la beddelo dastuurka Sweden, maadaama uu ka hor imaanayay xorriyadda ururaysiga ee dalkaas.

Ansixinta sharcigan ayaa sidoo kale kusoo aaday xilli Turkiga uu hakad geliyay dadaalladii Sweden ay ku dooneysay inay ku biirto NATO, iyadoo Ankara ay ku adkeysanaysay in Sweden ay tallaabo adag ka qaaddo kooxaha xagjirka ah.

Kadib duullaankii Ruushka uu ku qaaday Ukraine, Sweden waxay soo afjartay laba qarni oo ay ka fogaaneysay isbahaysiyada ciidan, waxayna codsatay inay ku biirto NATO bishii May 2022 – ugu dambeyntiina waxay si rasmi ah xubin uga noqotay Maarso 2024.

Doorashada madaxtinimada midowga Afrika: Sidee u dhacaysaa, yaa codaynaya, yaase codayn doonin Sabtida iyo Axadda

Doorashada madaxtinimada midowga Afrika: Sidee u dhacaysaa, yaa codaynaya, yaase codayn doonin Sabtida iyo Axadda

Midowga Afrika ayaa la filayaa in Sabtida iyo Axadda ay qabtaan doorashada guddoomiyaha, iyo ku xigeenka guddoomiyaha, ayadoo guddiga fulinta uu doortay komishanerrada uu golaha soo magacaabay.

Komishanerrada oo Arbacadii iyo Khamiistii ay doorashadoodu dhacday, muddada xil hayntoodana waa afar sano taas oo mar kaliya dib loo cusboonaysiin karo.

Haddaba doorashadii dhacday labadii maalmood ee la soo dhaafay ayaa Eswatini waxa ay ku guulaysatay xafiiska beeraha, horumarinta reer miyiga, dhaqaalaha buluugga, iyo deegaanka ayadoo ka guulaysatay Congo-Brazzaville.

Koofur Afrika waxay iyadana ku guulaysatay 41 cod, ayada oo qabanaysa xafiiska tamarta iyo kaabayaasha.

Bankole Adeoye oo u dhashay Nigeria ayaa isna dib u hantay jagadiisa saamaynta badan leh ee arrimaha siyaasadda, nabadda iyo amaanka, isagoo wareeggii ugu horreeyey helay aqlabiyad 3 meelood oo laba ah, kana guulaystay Jean Jacques Demafouth oo ka socday Jamhuuriyadda Afrikada dhexe.

Morocco waxay iyadana xannibtay Algeria oo doonaysay inay la wareegto koontaroolka golaha nabadda iyo amaanka ee Afrika. Algeria waxay heshay 30 cod, halka Morocco ay heshay 15 cod, waxaana sidaa lagu waayey tiradii loo baahnaa.

Madaxweynaha Angola Joao Lourenco ayaa isna la filayaa inuu xilka kala wareego madaxweynaha Mauritania Mohamed Ould Ghazouani, isagoo haynaya guddoomiyenimada wareegtada ah oo sannad-sannad ay u qabtaan madaxda qaaradda.

Waxaa hadda aad loo eegayaa doorashada guddoomiyaha midowga Afrika iyo ku xigeenkiisa.

“Golaha loo dhan yahay ee madaxda qaaradda ayaa dooranaya oo magacaabaya guddoomiyaha iyo guddoomiye ku xigeenka marka ay fadhiga yeeshaan 15-16 Febraayo 2025” ayaa lagu yiri qoraal uu soo saaray midowga Afrika.

Wuxuu intaa ku daray in nidaamku yahay in doorashooyinka guddoomiyaha, ku xigeenka, iyo komishanarrada ay soconayaan ilaa iyo inta murashaxiintu ay ka helayaan aqlabiyad 3 meelood oo 2 ah.

“Hanaanka cod bixinta ayaa ku bilaabanaya ayadoo murashaxiinta oo dhan ay aadayaan sanduuqa codaynta. Seddex goor ayaa la codaynayaa. Haddii codaynta 3aad ay noqon waydo mid lagu kala baxo, oo musharraxna uu heli waayo aqlabiyadda 3 meelood oo 2da ah, murashaxa ugu codadka yar ayaa ka baxaya, waxaana wareegga xiga u gudbaya murashaxiinta kale” ayuu sheegay midowga Afrika.

Bankole Adeoye wuxuu mar kale ku guulaystay jagadii uu hayey ee arrimaha siyaasadda nabadda iyo amniga
Qoraalka sawirka,Bankole Adeoye wuxuu mar kale ku guulaystay jagadii uu hayey ee arrimaha siyaasadda nabadda iyo amnig

Waxaa intaa lagu sii daray in haddii laba murashax oo kaliya ay tartamayaan, oo midkoodna uu heli waayo aqlabiyadda loo baahan yahay wixii ka dambeeya wareegga 3aad, in markaas uu murashaxa codadka yar hela uu ka bixi doono tartanka, ayadoo murashaxa soo hara uu u gudbi doono wareegga xiga.

“Haddii murashaxa soo hara uu ku guul darraysto inuu helo aqlabiyadda loo baahan yahay ee 3 meelood oo 2 ah, guddoonka waxaa looga baahan yahay inuu joojiyo doorashada” ayaa lagu yiri qoraalka midowha Afrika.

Maxaa dhacaya haddii hal qof oo kaliya uu u tartamayo jagada? Midowga Afrika wuxuu sheegay in haddii arrintaas naadirka ah ay dhacdo, taasoo ah in hal qof uu jagada u sharraxan yahay, uuna keeni waayo 3 meelood oo 2, guddoonka markaas xilka haya ayaa looga baahan yahay inuu sidoo kale joojiyo doorashada.

Xilka Guddoomiyenimada waxaa hadda u sharraxan Maxamuud Cali Yuusuf oo ah wasiirka arrimaha dibadda ee Jabuuti, Raila Amolo Odinga oo ah ra’iisul wasaarihii hore ee Kenya, iyo Richard Randriamandrato oo ah wasiirkii arrimaha dibadda ee Madagascar.

Musharraxii doonaya inuu ku guulaysto xilka guddoomiyenimada waxaa laga doonayaa inuu helo taageerada 3 meelood oo 2 dalalka qaaradda, wuxuu baddalayaa Moussa Faki Mahamat oo u dhashay Chad. Laakinse ma aha dalalka qaaradda oo dhan kuwo codaynaya ee waxaa jira dalal aan ka qayb gali doonin codaynta.

Dalalkaas oo ah lix dal waxay kala yihiin Niger, Mali, Guinea, Gabon, Burkina Faso iyo Sudan, waxaana dalalkaas looga joojiyey inay codeeyaan sababo la xiriira afgambi iyo dagaallo sokeeye.

Xilka guddoomiye ku xigeenka waxaa u taagan Saalax Francis – Algeria, Selma Malika – Algeria, Maxamed Axmed Fatxi – Masar, Hanan Morsy – Masar, Najam M Elhajjaji – Libya, Latifa Akharbach – Morocco.