Qaybtii 1aad

Hordhac Jilcinta Casharka Daynta

Dayn Cafinta Soomaaliya mise Dayn Maareyn?

Ciwaanka riwaayad hore ayaa ahaa Xoriyo Nin Gayaa Ha Guursaado!

Xoriyo Xaaji waa haweenay shan caruur ah leh. Guri labo qol iyo barsad ka kooban ayey leedahay. Reerku biilka waa iska bixiyaa, odaygeeduna wuu shaqeeyaa. Ayaan daro, si ka dis ah ayuu odaygii uga tagay. Dadka qaar waxay dhaheen Kenya ayuu tagay, qaarna waxaabay aaminsanyihiin in uu ku dhex luma beeralayda Oromo ee Itoobiya. Kuwo sadexaad ayaa aaminsan in gabad Canfer ah uu guursaday uu Djibuuti iska dagay.

Xoriyo kharash ay biillashii lagu lahaa ay ku bixiso ayey weyday. Si aanay caruurtu uga macaluulin, raashin la cuno iyo wax lagu qoboysto waxa laga soo siiyaa Masaajidada iyo meelaha tabaruca laga bixiyo.

Mudo dabadeedna baabuurkii ay ku dhaqdhaqaaqaysay ayaa laga jiitay, maadaama ay dayntii sadex bilood la daahday. Markay ugu darnayd waa markii ay sadex nin oo bankigii guriga maahiyey a ku yidhaahdeen waa in aad dayntii guriga bixisaa mudaadan bixini. “War walaal iga saamaxa oo guriga caruurta ii daaya” ayey Xoriyo tidhii iyadoo ilmadu ka qubanayso.

Mid kanni adag oo raga Bankiga ka socday ka mid ahaa ayaa hal qabsi ay jecelyihiin deyn bixiyayaashu ugu maahmaahay Xoriyo. “There is no free lunch” ama “Hadhimo bilaash ahi ma jirto” ayuu ku yidhii. Xoriyo tallaa jiq ku tidhii! Gurigii ay ku asturnay in laga saaro ayey ku dhuwdahay. Macaluushii si buuxda ayey caruurtii hadeer uga muuqataa. Xataa deyntii ay dukaamada jaarku siin jireen waa lagala noqday. Sumcadeediina way xumaatay.

Xoriyo may rajo goyn. Dhexda ayey xidhatay shaqo ayey raadsatay, Ilaahayna faraj ayaa u furay. Shaqo yar oo mushahar laga helayo ayey heshay. Gaadhi ma haysato ee wey u lugaysaa. Dadaal kuma yara, inkasta oo shaqsiga shaqadan cusub siiyey uu mararka qaarkood mushaharkeeda ka musuqo.

Nin Masaajidka ay ku aragto oo arinteeda ogaa ayaa hadaba la taliyey maadaama ay shaqo yar oo kharji ka soo galo heshay. Talo: u tag Bankigii guriga ku aamaahiyey, u sheeg in aad shaqo yar heshay. Ka dhaadhici in aad diyaar u tahay in aad gurigaaga ku asturaato, sumcadaadu hagaagto, macaamil cusub iyo dayn bixin cusub aad diyaar u tahay.

Fariintii haday maamulihii Bankigii daynta guriga ku lahaa u geysay, waa ka aqbalay. Waxa uu ugu balan qaaday in uu gudida Bankigia horgeynayo hidisaheega ah in ay Xoriyo diyaar u tahay in loo MAAREEYO dayntii guriga iyo kuwii kaleba. “Waxaan ku dadaalyaa in qorsha aad ka bixi karto oo dyentii lagugu lahaa dib u Maareyn lagu sameeyo lagu dajiyo. Weliba waxaan isku daydoonaa in Jaarka iyo mushtaradii aad la macaamili jirtay garwoshe sameeyaan doonaan oy dib kuula macaamili doonaan.

Waxaadse ku tala gashaa (1) in jadwel adag laguu dhigidoono oo la fiirin doono sida aad mushaharka aad qaadato u isticmaali doonto, (2) in aad anshax iyo edeb ku dhaqanto, iyo (3) in aad u diyaar garowdo in aad lagac hadeer lagaa rabi doono aad bixiso. Siyaabaha aad ku bixindoontana anagaa kaala talindoona.

Xoriyo waayahay ayey tidhii. Furihii gurigeeda mid la mid ah ayey ninkii Bankiga ka socday siisay oo waxay ku tidhii guriga gal, baadh, talada qoyskana hada wixii ka dambeeye weynu wadaagi.

Intuu ninki Bankiga ka socday la dhacay sida hagar la’aanta leh ay Xoroyo u fahamtay dulucda maahmaahda ah “There is no free lunch,” ama “hadhimo bilaash ah ma jirto” uu hoos u yidhii ayuu furihii farta ku luxay, markaasuu gadhigiisii Ferriga ahaa ee gooxa badnaa fuurum, fuurum ka siyey, dabadeedna gacanta u haadiyey Xoriyo isaga oo ku dhaqaaqi “see you later!,” “nooli kulantee.!

Qaybta labaad waxaan si buuxda ugu dhaadhici Bankiga Aduunka, IMF iyo Barnaamijka Deynta Soomaaliya.