Hindiya oo weerar gantaalo ah ku qaadday Pakistan

Tiro qaraxyo ah ayaa laga maqlay dhowr meelood oo ku yaalla Pakistan iyo qaybta ay Pakistan xukunto ee gobolka Kashmir ayadoo Hindiya ay sheegtay inay weerar ku qaadday “tas-hiilaadka argagixisada” ee sagaal goobood, Pakistanna waxay wacad ku martay inay weerarrada ka jawaabi doonto.

Qaraxyada ka dib ayey korantadu ka go’day Muzaffarabad oo ah caasimadda gobolka Kashmir ee ay Pakistan maamusho sida ay goobjoogeyaal sheegeen.

“In yar ka hor ciidanka qalabka sida ee Hindiya waxay qaadeen ‘hawlgalka Sindoor’, waxayna garaaceen tas-hiilaadka argagixisada ee Pakistan, iyo Jammu iyo Kashmirta ay Pakistan haysato, halkaasoo weerarro argagixiso oo ka dhan ah Hindiya laga soo qorsheeyey, lagana maamulay” ayey xukuumadda Hindiya ku tiri hadal qoraal ah oo ay soo saartay, oo ay baahisay wakaaladda Reuters.

Afhayeen u hadlay milateriga Pakistan ayaa u sheegay warbaahinta ARY in Hindiya ay weerartay Pakistan oo seddex goobood ay gantaallo ku garaacaday, Pakistaanna ay ka jawaabi doon

Xiisaddan ayaa timid ayadoo labadaas dal ee haysta hubka Nukliyeerka ay mushkilad ka dhex aloosantay ka dib markii lagu weeraray dalxiisayaal Hinduu ah Kashmiirta Hindiya bishii hore.

Hindiya waxay ku eedeysay Pakistan weerarkaas oo 26 qof lagu dilay, Pakistaanna waxay ku gacan sayrtay inay ku lug lahayd.

Kashmir ayaa ah gobol ay lahaanshihiisa sheegtaan labada dal.

This video captures the moment an Indian missile hit Bahawalpur, Pakistan, during 'Operation Sindoor' — a series of retaliatory attacks for last month’s Pahalgam bombing that killed 26 people, which India blames on Pakistan. pic.twitter.com/9g0yzHhYVB

— Al Jazeera English (@AJEnglish) May 6, 2025

Xoogagga aadka u jecel in Soomaalidu wax ku qaybsadaan ‘ Waqooyi iyo Koonfur, oo uu hogaamiye u yahay madaxweynha Dawladda Soomaaliya ayaa caawa siyaasiyiintii reer Waqooyigu ku kulmeen magaalada Muqdisho.

Hogaamiyaha Khaatumo oo safka hore ugu jira kooxdan u ololaynaysa in wa loo qaybsado Koonfur iyo Waqooyi oo wax lagu qoslo u yaqaan Hartinimada iyo Puntland ayaacaawa la kulmay mid ka mid ah madaxda Isaaq ee uu aaminsan yahay inay mustaqbalka siyaasadda ku middoobayaan

Ra’iisalwasaare ku xigeenkii hore ee Dalka Md. Mahdi Gulleid ayaa booqasho ugu tegey hoyga uu Muqdisho ka degan yahay Madaxweynaha -Khaatumo.

Dhacdooyinka argagaxa leh ee ninkan Soomaaliga ah ka xusuusto tahriibayaal xoog badda loogu daadiyay

Maxamed Cabdullaahi Maxamuud waa 35 jir.

Waligiis maaha mid illaawaya safarkii uu doonta kaga soo raacay Jabuuti kuna aaday Yemen. Wuxuu dhoofay isagoo 20 jir ah.

Wuxuu ka tagay Soomaaliya isagoo raadinaya nolol dhaanta tan uu markaa ku jiray.

Waddada tahriibayaasha Afrika ka imaanaya ee Yemen waxa loo yaqaan ‘Eastern Corridor’.

Waa mid ka mid ah waddooyinka ugu badan ee ay maraan muhaajiriinta, laakiin kama taxadaraan khatarta dhabbahaas.

Maxamuud waxa kale oo uu sheegay in jidkani yahay kan ugu khatarta badan.

“Muddo 30-daqiiqo ah markii ay socotay ayay doontu billowday inay sabbayso, mukhalasiintii Yemeniyiinta ahaa ayaa billaabay inay ku hadlaan luuqadda Carabiga, waxay doonayeen inay tahriibayaasha ka daadiyaan doonida, kaddib toddoba qof oo Itoobiyaan ah ayay xoog ku qabteen oo badda ayay ku tuureen,” ayuu hadalkiisa ku daray.

Inkasta oo waddadu khatar tahay, haddana boqollaal kun oo muhaajiriin ah ayaa waddadan sannad walba mara.

Sida laga soo xigtay Xarunta Socdaalka ee Mixed, ilaa 100,000 oo qof ayaa Yemen ka soo gala Afrika sannad kasta.

Qaxootiga ayaa u badan Itoobiyaan. Sidoo kale waxaa tahriibaya muwaadiniinta dalalka kale ee Bariga Afrika sida Soomaaliya iyo Jabuuti.

Doonta uu la socday Maxamed ayaa waxaa saarnaa 47 Itoobiyaan ah, shan Soomaali ah iyo labo qof oo Yemeni ah oo dadka tahriibin jiray.

“Aad ayay cabsi u ahayd, biyaha ayaa soo galayay doonta, waxaan isku daynay inaan biyaha ka hortagno, ma aanan hubin inaan sii noolaan doonno,” ayuu yiri.

Yemen ayaa waxaa hareeyay dagaallo sokeeye tan iyo 2014-kii. Tahriibayaasha ayaa isku dayaya inay galaan Sacuudiga. Tirada shaqaalaha looga baahan yahay Sacuudiga ayaa aad u badan.

Sida ay sheegtay Hay’adda Socdaalka Adduunka ee IOM, iyadoo inta badan qaxootiga ay magan-galyo dhaqaale raadsadaan, dhalinyarada, gaar ahaan kuwa ka soo jeeda gobollada Amhara iyo Oromia ayaa ka cararaya colaado iyo xabsiyo.

‘Jidka Bari’

Muhaajiriinta sharci-darada ah ayaa ka gala magaalada Lahij ee koonfur-galbeed ee Yemen iyagoo sii maraya Obaq oo Jabuuti ka tirsan.

Tahriibayaal ka baxa Boosaaso, Soomaaliya, ayaa gaara xeebta Shabwah ee Koonfur Bari Yemen.

Maxamed labada dhinacba wuu u safray. Shan saacadood ayay ku qaadatay inuu ka soo ambabaxo Jabuuti si uu u gaaro Lahij.

Markii uu Soomaaliya ku laabtay 2014-kii dhanka Yemen ayuu ka soo galay magaalada Boosaaso ee ee Puntland. “Safarkii labaad kama baqayn, kii hore ee Jabuuti kaga soo baxay, wuxuu ahaa mid dheer, waxay nagu qaadatay 24 saacadood inaan ku tagno Yemen,” ayuu yiri.

Sida laga soo xigtay Hay’adda Socdaalka Adduunka ee Qaramada Midoobay, Waddada ugu badan ee Yemen loo maro waa Jabuuti.

2023 oo kaliya, 106,000 oo Itoobiyaan ah ayaa galay Jabuuti. Waxay toddobaadyo ka soo safrayeen dalkooda si ay u gaaraan xuduudka Jabuuti.

Qoxootiga ka imaanaya gobolka Axmaarada ayaa 400 oo kiiloo mitir socda si ay u gaaraan Oboq.

Waxay raacaan baabuur ama lugta ayay maalaan. Xilliga xagaaga, heerkulku wuxuu gaaraa 50 darajo Celsius.

300 oo daollar ayay siiyan dadka dadka tahriibiya ee ku sugan xeebaha waxayna isku dayaan inay ka gudbaan gacanka cadmeed.

Sida ay sheegtay Aila Bonfiglio, oo ah agaasimaha gobolka ee xarunta socdaalka isku dhafka ah, ka ganacsiga dadka waa ganacsi ay dad badani ku lug leeyihiin.

“Haddii 100,000 oo muhaajiriin ah ay bixiyaan 300, taasi waa dhaqaale gaaraya 30 milyan oo dollar,” ayay yiraahdeen.

La’aanta dowlad shaqeysa ee Yemen waxay abuurtay jawi suuragelinaya in dad badan ka shaqeeyaan tahriibinta dadka.

Sida ay sheegtay hay’adda socdaalka caalamiga ah, 1,400 oo tahriibayaal ah ayaa ku qaraqmay badda 10-kii sano ee la soo dhaafay.

Aila ayaa dhankeeda ku qiyaastay in tiradu intaas ka badan tahay.

“Dadkan tahriibayaasha ah ee bari waa kuwa ugu khatarta badan qaaradda, doomaha ay si sharci darro ah uga gudbaan badda waa burbursan yihiin,” ayay tiri, isagoo sabab uga dhigay khatarta.

Waxay ku macneeyeen in aan si dhab ah loo ogeyn tirada qaxootiga ee dhimatay.

Marka laga soo tago caqabadaha ay tahriibayaasha kala kulmaan wadada, waxaa sidoo kale ka faa’ideysto mukhalasiinta tahriibiya dadka.

“Waxaan la hadalnay 350 tahriibayaal ah, waxay sheegeen in dadka tahriibiya ay marin habaabiyeen safarkooda,” ayay tiri Aila.

“Waa kuwa wax tahriibiya oo u soo bandhiga si ay uga faa’ideystaan, waxaa loo geystaa tacadiyo jireed, dhac iyo jir dil,” ayay adalkeeda ku dartay Aila Bonfiglio.

Muhaajiriinta Afrikaanka ah ayaa sidoo kale u nugul in looga faa’iideysto dalalka ay gaaraan marka ay badda ka gudbaan.

Xitaa ka dib markii ay ka gudbeen Yemen oo ay colaado aafeeyeen oo ay galeen Sucuudiga, ka faa’iidaysiga ayaa sii socda.

“Dagaalku safarkayaga wuu sii adkeeyay,” ayuu yiri Maxamed.

Waxa uu xasuustay in uu Yemen ka soo lugeeyay oo uu Sucuudiga u socday 11 maalmood. Waxay ka gudbeen xuduudka iyaga oo aan haysan cunto iyo biyo ku filan.

“haweeney nala socotay ayaa gaajo iyo haraad u dhimatay,” ayuu yiri.

Sacuudi Carabiya ayaa sidoo kale ka horjoogsata qaxootiga inay ka gudbaan xuduudkooda

Warbixin ay soo saartay Human Rights Watch 2023 ayaa lagu sheegay in ilaalada xuduudaha ay dileen boqolaal muhaajiriin Itoobiyaan ah.

Qaxootiga iyo magangalyo doonka oo gudbayay xadka dalka Yemen kuna sii jeeday dalka Sacuudiga.

Waxaa lagu qiyaasaa in ay jiraan ku dhawaad 750,000 oo Itoobiyaan ah oo ka shaqeeya guryaha iyo dhismayaasha ee Sucuudiga.

Sida ay ku warrantay xarunta socdaalka ee Mixed Migration, shaqaalaha muhaajiriinta ah ayaa la duudsiiyaa xuquuqdooda.

“Waxaa lagu qasbaa in ay ku noolaadaan dhuumaaleysi si ay uga fogaadaan in ay bartilmaameed ka dhigato dowladda Sacuudiga.

Dowladda Sacuudi Carabiya ayaa sidoo kale dib u celin doonta dadka sharci darrada ku jooga dalalkooda.

Maxamed waxa uu Soomaaliya ku soo laabtay 2021-kii kaddib markii uu ka soo shaqeeyay muddo shan sano ah.

Maxamed, oo darawal ka ah Muqdisho, waa aabe leh shan carruur ah.

In kasta oo ay adag tahay in dib loogu noqdo Soomaaliya, haddana waxa uu kula talinayaa in aan qofna u haajirin dal shisheeye.

“Ha ka quusanina dalkaaga rajada, samir, jidkaas masaafurinta ah waa mid aad u xun,” ayuu yiri Maxamed.

Kooxda Firdhiye ee Khaatumo waa ka xag jirsan tahay kooxda Puntland, waana afduubteen qadiyaddii Khaatumo

Waad ogtihiin madaxweynuhu waa Abgaal, sidaas awgeed waa inaad dishaan qofkii ku mucaarad ah

Gudoomiyaha Xaafdda Kaaraan oo ay beesha madaxweynuhu u badan tahay Faarax Cadaani ayaa u hanjabay cid kasta oo ka soo hor jeesata madaxweynaha

🚨DEG DEG: Gudoomiyaha Degmada Kaaraan ee Muqdisho, ayaa Dilka Mucaaradka ku dhawaaqay iyo Xaalad Cabsi ah ⚡🔴 pic.twitter.com/T14abxQ9Jb

— MUFASA (@abdi_fahad95386) May 4, 2025

SANAAG: Suldaan Siciid Suldaan Cabdisalaan oo dhigey gogosha shirweyne Maakhir oo Aaya-ka-tashi ah.

3′ Askari oo ka tirsan Ciidamada Difaaca Dowlada Puntland oo lagu soo Daweeyey Dalka Hindiya ayaa maanta lagu Soo dhaweeyey Garoonka Diyaaradaha Boosaaso Kuwaas oo markoodii Hore ku dhaawacmay Dagaalka lagula Jiro Kooxda Argagixsada Daaciish Buuraha Calmiskaad

Israa’iil ayaa dawladda Qadar ku dhalleecaysay doorka laba geesoodka ah ee ay ka ciyaarayso dhexdhaadinta Xamaas iyo Israa’iil iyo dadaallada xabbd-joojinta.

Ra’iisul wasaaraha Israa’iil ayaa qoraal uu soo dhigay bartiisa X ku sheegay in la gaadhay xilligii Qadar ay joojin lahayd hadalkeeda laba wajiilaynta ah. Waxaana uu intaasi ku daray in Qadar ay la gudboon tahay in ay la safato “ilbaxnimada”, haddii kale ay doorato “waxashnimada Xamaas”.

Majed Al-Ansari oo ah afhayeenka Wasaaradda Arrimaha Dibadda Qadar ayaa gaashaanka u daruuray eedaymaha dawladdiisa ka dhanka ah, waxaana uu xusay in warka ka soo baxay xafiiska raysal wasaaraha Israa’iil Benjamin Netanyahu uu yahay mid anshaxa ka madhan, sidoo kalana uu ka dhigan yahay heerka ugu hooseeya ee mas’uuliyadda siyaasadeed.

Qoraalkiisa ayuu si aad ah ugu duray sheegashada Israa’iil ee ku aaddan difaacidda ilbaxnimada isaga oo ku eedeeyay in gradarrada ka dhanka ah Qasa iyo gaboodfallada dadka ratidka ah ay xasuusinayso sheegashooyin noocooda ah oo taariikhda hore u galay.

Afhayeenka oo la garnaqsanaya Israa’iil ayaa hadalkiisa raaciyay weydiintan “ugu yaraan 138 la haystayaal ma waxa lagu sii daayay awood ciidan mise waxa ay ku timid dhexdexaadin la sameeyay?”

Al-Ansaari waxa uu carrabka ku adkeeyay in siyaasadda arrimaha dibadda ee Qatar oo ku salaysan mabaadi’ aan u oggolaanayn in ay ka hor yimaaddaan doorkooda dhexdhexaadinta oo sida uu sheegay ku dhisan “daacadnimo oo la isku halleyn karo”. Waxaana uu sheegay in dacaayadaha raqiiska ah aanay ka hor istaagayn ilaalinta xuquuqda dadka iyo qaynuunka caalamiga ah.

Hadalka Netanyahu ayaa yimid kaddib markii Qadar ay Jimcihii ay maxkamadda caalamiga ah ee Hague ka hor sheegtay in Israa’iil ay xasuuq ku hayso Falastiiniyiinta ku nool Marinka Qasa.

Hawlgal ballaadhan oo ka socda Qasa

Dhinaca kale, warbaahinta Israa’iil ayaa ku warrantay in milatarigeedu ay soo saareen amarro ay ugu yeedhayaan kumannaan askari oo kayd ah si ay u taageeraan duullaanka ay ka wadaan Qasa, kaddib markii uu raysal wasaaraha Israa’iil ku dhawaaqay in uu dib u dhigay booqashadiisa soo socota ee Asarbayjaan.

Sida laga soo xigtay Yedioth Ahronoth, askarta kaydka ah ayaa la geyn doonaa xadka Israa’iil ay la wadaagto Lubnaan iyo Daanta Galbeed ee la haysto, iyagoo beddelaya askar joogta ah oo hoggaamin weerar hor leh oo ku wajahan Qasa, sida uu wargayskaasi sheegay.

Ma jiro weli wax war ah oo ka soo baxay dhinaca millateriga, balse wakaaladda wararka ee France Press ayaa sheegtay in ehellada warfidyeenkeedu ay ka mid ahaayeen dadka la siiyay amarrada abaabulka.

Sida laga soo xigtay maamulka warbaahinta Israa’iil, golaha amniga Israa’iil ayaa lagu wadaa in ay kulmaan maanta si ay u ansixiyaan duullaanka millitari oo intii hore ka ballaadhan.

Xafiiska Raysal wasaaraha Israa’iil ayaa hore u shaaciyay in Benjamin Netanyahu uu dib u dhigi doono booqashadiisa Azerbaijan, oo la qorsheeyay 7-11-ka bishan May, isaga oo ku sababeeyay dhacdooyinkii ugu dambeeyay ee Gaza iyo Suuriya.

Xafiiskiisa ayaa sidoo kale laga soo xigtay “Jadwal diblomaasiyadeed iyo mid amni” oo aan la shaacin wakhtigooda rasmiga ah laakiin la filayo in ay la xidhiidhaan kulanka Netanyahu iyo Madaxweyne Ilham Aliyev.

Warbaahinta Israa’iil ayaa ku warrantay Jimcihii in golaheeda amnigu ay ansixiyeen qorshayaasha hawlgal ballaadhan oo laga fulinayo marinka Qasa.

Maxaan ka ognahay xaalka lahaystayaasha?

Mid ka mid ah lahaystayaasha oo haysta dhalashada Ruushka iyo Israa’iil oo dhaawacmay ayaa dhaawaciisa ku sababeeyay duqaymaha cirka ee Israa’iil, sida laga arkay muuqaal cusub oo ay soo saareen guutada Izzad-Din al-Qassam, oo ah garabka millateri ee Xamaas.

Muuqaalkan oo la sii daayay Sabtidii, ayaa waxa ka muuqday nin jiifa oo dhaawacan, oo faashado dhiig ahi kaga xidhan yihiin madaxa iyo gacanta bidix. Kaddibna waxa la arkay muuqaal kale oo ay ku jiraan rag Xamaas ka tirsan oo qodaya burburka si ay u soo badbaadiyaan, ka hor inta aanu muuqaalka ka soo bixin lahayste kale oo lagu magacaabo “Bar.”

La haystaha dhaawaca ah ayaa ku hadlay luqadda Cibriga oo ay ka muuqato lahjad Ruush ah, isagoo sheegtay in uu yahay “Maxbuus lanbar. 24.” Waxa uu sharraxay duqaymaha Israa’iil ay halkaasi ka gaysanayso iyo sida ay u saameeyeen.

Warbaahinta Israa’iil ayaa ku warrantay in la haystahaasi uu yahay Maxim Herkin, oo 37 jirsaday dhammaadka bishan. Qoyskiisa ayaa soo saaray bayaan ay ka ga codsanayaan warbaahinta aanay baahin muuqaalka Xamaas.

Dilka siddeed qof oo isku qoys ah

Afhayeenka difaaca madaniga ah ee Gaza, Maxamuud Basal ayaa u sheegay wakaalada wararka ee AFP in 11 falastiiniyiin ah lagu dilay Sabtidii duqaymo ay diyaaradaha Israa’iil ku qaadeen guriga qoyska al-Bayram oo ku yaalla deegaanka al-Hawouz ee badhtamaha Khan Yuunis ee koonfurta marinka Qasa.

Waxa uu xusay in siddeeda qof ee dhintay oo dhammaantood hal qoys ka soo jeeday ay ku jireen gabar iyo wiil hal sano jir ah iyo sidoo kale ilmo hal bil jir ah.

Sida laga soo xigtay muuqaal uu baahiyay Difaaca Madaniga ah, samata-bixiyayaal iyo dad rayid ah adeegsanaya toosh si ay uga baadhaan dadka laga yaabo in ay ku hoos jiraan burburka ayaa soo bixiyay ilmo carruur ah.

Milateriga Israa’iil ayaa xaqiijiyay duqeynta, iyagoo sheegay in ay bartilmaameedsadeen waxa ay ugu yeedheen “argagixisada Xamaas ah”, bal se ma ay bixin faahfaahin dheeraad ah.

Difaaca madaniga ah ayaa intaa ku daray in shaqaalahoodu ay meydad iyo dhaawac ka soo saareen bartilmaameedka guriga qoyska Zarab ee ku yaala deegaanka Batn al-Sameen, ee koonfurta Khan Yuunis.

Diyaaradda Somali Airlines oo aan la aqoon meel ay ka shaqayso iyo Rikaab ay qaado ayaa Maareeye loo magcaabay.

Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya Xamsa Cabdi Barre ayaa diyaarad aan la aqoon halka ay ka shaqayso, oo aan duuliumaad samayn muddo 35 sano ah u magcaabay Maareeye.

Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya Xamsa Cabdi Barre ayaa Mudane Cabdulaahi Iimaan Afrax u magacaabay Maareeyaha Guud ee Somali Airlines.

Sida muuqata xilkan Maareeyahay ee loo magcaabay Afrax, waa shaqo abuur loo samaynayo qaraabada madaxweynaha Soomaaliya

Hogaamiyihii hore ee USC, oo sheegay inuu Soomaaliya ka quustay.

Hogaamiyihii hore ee USC, kana mid ahaa dagaal oogayaashii Soomaaliya soo maray kuwoodii gacanta ku dhigay Hantidii Guud ee Soomaaliya iyo tii gaarka loo lahaa ee magaalada Muqdisho ayaa hadda sheegay inuu Soomaaliya ka guustay.

Cabdi qaybdii, oo ka mid ahaa garabkii Caydiid ee Jabhaddii USC, ayaa sheegay inuu Soomaaliya ka quustay ka dib markii dhulkii uu bililiqaystay 1991 uu maanta ka dhacay madaxweynaha hadda xilka haya Xasan Culusoow oo ka mid ahaa garabkii Cali Mahdi ee jabhadda USC.

Mar haddii Qaybdiid iyo kooxdiisii ay maanta Soomaaliya uga quusteen sida madaxweyne Xasan Culusoow u bililiqaysanyo, maxaa haray oo laga sugayaa kooxda hadda Villa Wardhiigley fadhiya