Waa kuma hogaanka cusub ee Tigrey Getachew Reda?

Raysal Wasaaraha Itoobiya Abiy Axmed ayaa hogaanka cusub ee gobolka Tigrey u magacaabey Getachew Reda

Getachew Reda waa mid ka mid ah ragga magacyadooda sida weyn loola xidhiidhinayey dagaalka labada sano socday ee u dhexeeyay TPLF iyo dawladda dhexe ee Itoobiya. Wuxuu Getachew si joogta ah ugasoo muuqanayey warbaahinta caalamiga ah inta uu socday dagaalku isaga oo matalaya ciidamada Tigreyga.

Getachew reda ayaa xilal sarsare kasoo qabtay xisbiga, Gobolka iyo dawladda dhexeba. Wuxuu soo noqday xubin ka mid ah guddiga dhexe, Kaaliyaha madaxweynaha iyo af hayeen u hadla ururka TPLF ee ka talinayey gobolka Tigrey.

Ka sokow in uu soo noqday la taliye sare ee xafiiska raysal wasaaraha iyo wasaaradda arrimaha dibadda ee dawladda federaalka ah, waxa uu Getachew sidoo kale soo noqday wasiiru dawlaha wasaaradda is gaarsiinta iyo xilal kale oo sar sare.

Mastar Reda, oo jaamacadda Addis Ababa ka haysta shahaadada kowaad ee jaamacadda ee sharicga iyo shahaadada labaad ee jaamacadda ee sharciga oo uu ka qaatay jaamacadda Alabama ee dalka Maraykanka, wuxuu isla maadadan kasoo dhigay jaamacadda Mekele ee xarunta gobolka Tigrey.

Getachew reda ayaa ahaa mid ka mid ah hogaanka siyaasadda ee kooxdan kaas oo meela kala duwan ka shaqeeyay tan iyo markii uu weynaaday khilaafka u dhexeeya dawladda dhexe iyo TPLF iyo markii uu dagaalku bilowday.

Intii uu socday dagaalku waxaa si weyn loogu xasuustaa inuu caan ka ahaa warbaahinta caalamiga ah iyo baraha bulshada labada isaga oo ku hadlaya afka Ingiriiska iyo kan axmaarigaba, isaga oo ka hadli jiray doodana ka qayb gali jiray xogaha ku saabsan ciidamada Tigrey ee dagaallamayey.

Intaas ka sokow Getachew ayaa ahaa qofka isaga oo matalaya Tigrey dhankooda u saxiixay heshiiska dhex maray dalwdda federaalka iyo Tigrey, heshiiskaas oo soo af jaray dagaalka dhiigga badan ku daatay ee kobolka ka socday mudad labada sano ah.

Dagaalka ayaa mar laga quustay iyada oo laba jeer fashilmeen xabbad joojin lagu baaqay.

Dr Cali Sheekh Axmed Dhagaweyne, oo ku xeel dheer arrimaha amniga iyo militariga ayaa aaminsan in ay adag tahay sida uu maamulka federaalka ku oggolaado arrintaas.

Sida uu sheegay khabiirkan, Itoobiya ayaa dhaqan u leh in marka uu dagaal dhaco aan nabad la qaadanin, ilaa meesha ugu dambeysa la isla gaaro.

“Taariikhda markii aan eegno, reer Itoobiya ma aha dad si nabad ah wax ku kala qaata, arrintoodu waa ‘ninkii roonaada ayaa reerka u haraya’, marka cid walba awood unbaa lagu muquuniyaa mooyaane cid jacayl cid lagu muquuniyo ma jirto,” ayuu yiri Dr Cali Sheekh Axmed.

Hase ahaate ka dib markii uu dhacay dagaal aad loogu hoobtay labada dhinacba balse dhinaca Tigreyga iyo dadka rayidka ah ay dhibaato weyn soo gaadhey ayey isla garteen in heshiis wax lagu dhameeyo iyada oo masuuliyiinta labada dhinac ay ku kulmeen dalka Koonfur Afrika heshiisna ay halkaas kuso gaareen kaas oo ugu dambeyntii hor seeday in hogaanka cusub ee Tigrey loo magacaabo Getachew reda.

“Waxay ila tahay in ay tahay xeelad dagaal oo sir ah ama ay qarsanayaan waji gabax, sababtoo ah, dagaal waa sir, marka cidna kuma oraneyso ‘waa la i jebiyaye waan baxay’, laakiin xaqiiqada halkan taalla waa in si xoog ah looga bixiyay.