Agaasimaha WHO oo ka bedbaaday duqeyn Israa’iil ay ka fulisey Yeman

Maalintii Khamiista, Israa’iil waxa ay duqaymo ku qaadday garoonka caalamiga ah ee Sanca iyo “bartilmaameedyo millatari” oo ay leeyihiin Xuutiyiinta Yemen, kaasi oo sababay dhimashada lix qof.

Agaasimaha guud ee WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus ayaa sheegay in uu doonayay in uu diyaarad ka raaco garoonka markii weerarku dhacayay.

Weeraradii ka dib, Ra’iisul Wasaaraha Israa’iil Benjamin Netanyahu ayaa wacad ku maray inay sii wadi doonaan duqeymaha ay ku hayaan kooxda Yemen “ilaa inta howlgalka laga gaarayo.”

Wasiirka difaaca Israa’iil Israel Katz ayaa sheegay in Israa’iil “ay ugaarsan doonto dhammaan hoggaamiyeyaasha Xuutiyiinta… Qofna ma awoodo inuu baxsado”.

Goobaha la beegsaday

Ciidamada Israel ayaa weeraray garoonka caalamiga ah ee Sanca, iyo sidoo kale kaabayaasha militari ee dekedaha Xudeydah, Salif iyo Ras Kateeb ee xeebta galbeed ee Yemen.

Goob joogayaal ayaa wakaalada wararka ee AFP u sheegay in garoonka caalamiga ah ee Sanca uu ka dhaceen “in ka badan lix weerar”, waxaana duqeymaha lala beegsaday saldhiga ciidamada cirka ee Al-Dailami oo ku dhagan garoonka.

Ciidanka ayaa sidoo kale ku dhawaaqay duqeynta xarumaha korontada ee Haiz iyo Ras Katheb.

TV-ga Al Masirah ee ay Xuutyiintu maamulaan ayaa sheegay in weerarka lagu dilay lix qof, kadib markii Xuutiyiinta ay horay u sheegeen in labo qof lagu dilay garoonka diyaaradaha ee Sanca, halka midka saddexaadna lagu dilay dekedda Raas Ciise.

Sida laga soo xigtay afhayeen u hadlay militariga Israa’iil, bartilmaameedyada duqaymaha waxaa ka mid ahaa “kaabayaasha ay kooxda argagixisada ah ee Xuutiyiinta u adeegsato dhaq-dhaqaaqyada ciidan ee ay ka wadaan garoonka caalamiga ah ee Sanca iyo xarumaha korontada ee Haziz iyo Ras Kentib”.

Warka ka soo baxay ciidanka ayaa lagu sheegay in kaabayaasha la duqeeyay ay Xuutiyiintu u adeegsadeen in ay u daabulaan agabka dagaalka ee ay ka heleen Iran.

Bayaanka ayaa intaa raaciyay: “Maamulka argagixisada Xuutiyiinta waxay ka dhigan tahay wakiilka dhexe ee dhidibka Iran, wuxuuna xambaarsan yahay mas’uuliyadda khalkhal gelinta xasilloonida gobolka iyo carqaladeynta xorriyadda socdaalka caalamiga ah.”

Xuutiyiinta ayaa tan iyo markii uu dagaalka Qaza ka qarxay sanadkii hore waxa ay gantaalo iyo diyaarado aan duuliye lahayn ku garaacayeen Israa’iil, weeraro ay ku sheegeen inay ku taageerayaan Falastiiniyiinta.

Xuutiyiinta ayaa bilihii lasoo dhaafay waday weeraro ka dhan ah Israa’iil iyo Mareykanka oo ay ku qaadayeen maraakiibta isaga kala goosha badda cas iyo gacanka cadmeed.

Tobaneeyo weerar oo diyaaradaha aan duuliyaha lahayn iyo gantaallada lagu weeraray maraakiibta xamuulka ayaa sababay weeraro aargoosi ah oo ay qaadeen ciidamada Maraykanka iyo Ingiriiska.

Afhayeen u hadlay Xuutiyiinta, Mohammed Abdul Salam, ayaa sheegay in duqeymaha ay u dhigmaan”Dambiyada Sahyuuniyadda ee ka dhanka ah dadka Yemen.”

Wasaaradda arrimaha dibadda ee Iran ayaa khamiistii cambaareysay duqeymaha Israa’iil, iyadoo u aragta kuwa “xadgudub” ku ah nabadda iyo ammaanka.

Dhaqdhaqaaqa Xamaas ee Falastiin, oo dagaal kula jira Israa’iil marinka Qaza, ayaa Khamiistii cambaareeyay “gardarrada argagixisanimo ee waxashnimada ah ee cadawga Sahyuuniyadda ay ku qaadeen Yemen oo ah walaalaheena”.

Sarkaal ka tirsan Qaramada Midoobay oo ka badbaaday weerarka

Agaasimaha guud ee WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus, oo ku sugnaa Yemen intii duqeyntu duqeynta Israel Khamiistii ay socotay, ayaa sheegay inuu “bad-qabo”, laakiin wuxuu tilmaamay inuu burbur soo gaaray kaabayaasha.

“Mid ka mid ah shaqaalaheenna ayaa ku dhaawacmay, ugu yaraan laba qof ayaa lagu soo warramayaa inay ku dhinteen garoonka,” ayuu Tedros ku yiri qoraal uu soo dhigay X, isagoo intaas ku daray in shaqaalaha kale ee Qaramada Midoobay ay iyaguna bad qabaan, balse dib loo dhigay safarkooda.

“Taawarka laga hago diyaaradaha, hoolka laga baxo – oo mitir u jira meeshii aan joognay – iyo dhabaha ay diyaaraduhu ku ordaan ayaa waxyeelo soo gaartay,” ayuu intaa raaciyay.

“Waa inaan sugnaa inta laga hagaajinayo burburka soo gaaray garoonka ka hor inta aanaan dhoofin,” ayuu yiri.

Tedros waxa uu ka mid ahaa wafdi u aaday Yemen sidii ay isugu dayeen in ay xuutiyiinta u sii daayaan 17 xubnood oo ka tirsan Qaramada Midoobay, kuwaas oo qaarkood ay xirnaayeen tan iyo 2021-kii, qaarna ay xireen tan iyo bishii June