Maxey tahay sababta Puntland u qabqabanayso ajaanibta

Maamul goboleedka Puntland ayaa soo saaray amarro culculus oo ka dhan ah dadka ajaanibta ah ee halkaas sharcidarrada ku jooga, iyadoo go’aankan lagu sheegay mid lagu sugayo amniga iyo xasilloonida deegaannada maamulkaas.

Howlgalkan lagu qabqabanayo ajaanibta ku sugan deegaannada Puntland, waxaa soo dadajiyay sida ay wararku shegayaan dhacdo dhawaan ka dhacday magaalada Boosaaso, oo nin shisheeye ahaa ay laamaha ammaanku qabteen xilli sida la sheegay uu dhabbe mashquul badan ku aasayay miino, kaasoo ciidamadu ay toogteen.

Mas’uuliyiinta ayaa sheegaya in ninkaas oo markii dambe dabagal lagu sameeyay la ogaaday inuu ajanabi ahaa, isla markaana uu iska dhigi jiray nin ganacsade ah oo magaalada tusbaxyo iyo waxyaabaha carfa ku wareejin jiray.

“Dabagalkii lagu sameeyay waxaa soo baxday in ninkaasi uu ahaa ajanabi, uuna iska dhigayay ganacsade, isagoo tusbaxyada iyo baraafuunnada magaalada ku wareejin jiray,” ayuu yri Wasiiru-dowlaha Madaxtooyada Puntland, Cabdifitaax Maxamed Nuur .

Wuxuu intaa raaciyay in halkii uu ku ganacsanayay ninkaasi laga soo helay qaraxyo kale,” goobtii uu ku ganacsanayay waxaa loogu tagay toddobo ilaa sideed qarax oo kale,”.

Ilaa sideed qof oo kale ayey ciidamada ammaanka maamulka Puntland gacanta kusoo dhigeen, kuwaas oo mas’uuliyiintu sheegeen in ay ku jireen falal lagu carqaladeynayo amniga magaalada Boosaaso.

Maxaa ka dhaxeeya dagaalka Puntland Daacish kula jirto iyo qabqabashada ajaanibta?

Mas’uuliyiinta maamul goboleedka Puntland waxaa ay ku doodayaan inuu jiro xiriir ka dhaxeeya dagaalka Daacish iyo howgallada lagu beegsanayo ajaanibta ee ka socda qaybo ka mid ah Puntland.

Wasiiru-dowlaha Madaxtooyada Puntland, Cabdifitaax Maxamed Nuur, oo BBC-du waydiisay su’aashaan ayaa ku jawaabay.

“Waxaa ka dhaxeeya saddex arrin oo muhiim ah: Kow waa isku xisbi oo waa ninmankii Daacish, sida ay sheegteen iyo calaamadaha aan haynoo idil. Laba waxaa lagu hayaa fal-dambiyeedkii uu ku jiray ninkii la dilay, waxaa loogu dul tagay isagoo miino aasaya,”

Wuxuu intaa ku daray “Gurigiisii marka la tagay waxaa loogu tagay qaraxyo, iyo xiriiro kale oo hadda aanan rabin inaan halkaan ka sheego, kuwaasoo muujinaya xiriirka ka dhaxeeya iyaga iyo kuwa buuraha ku jira”.

Wasiiru-dowlaha madaxtooyada Puntland ayaa intaasi ku daray in Daacish ay dooneyso in ay u aarguddo xubnihii looga dilay dagaalladii ka dhacay dhulka buuraleyda ah ee gobolka Bari, isla markaana ay hadda dooneyso in ay adeegsato ajaanibta ku sugan magaalooyinka.

“Sidaas daraadeed waxaan go’aan ku qaadanay in la xakameeyo , iyadoo la raacayo dhamaan shuruucda iyo xeerarka dalku leeyahay ee soo galootiga sharci darrada ku jooga iyo kuwa uga shaqeysta,” ayuu yiri wasiir Cabdifitaax.

Taliyaha Booliiska Qaybta Bari Puntland Gaashaanle Sare Cabdiqaadir Jaamac Dirir ayaa isna qaba ”Waa isku xiriirsan yihiin waana isku mid, sababtoo ah waa isku koox, isku feker bay aaminsan yihiin, isku sina way u dagaallamayaan, kuwa buurta ka dagaalamaya kuwoodii magaalada u joogay weeye,” ayuu yiri.

Jeneraal Maxamuud Maxamed Axmed oo ah afhayeenka howlgalka la dagaallanka Daacish ee Puntland ka socda ayaa horey u sheegay in Daacishta ay la dagaalamayaan ay u badan yihiin ajaanib. “Cadow caama oo caalamiya ayaa nagu soo duulay, kuwaasoo adduunka oo dhan dhibatooyin badan ka gaystay, ujeedadayaduna waa inaan dalka ka xorayno” ayuu yiri isagoo la hadlayay BBC-da.

Puntland ayaa ugu baaqday shacabkeeda in ay lamaaha ammanaka ay kala shaqeeyaan sidii amarradan ajaanibta lagu beegsanayo loo fulin lahaa.

Dalalka ay ka soo jeedaan ajaanibta ku sugan Puntland.

Inkastoo aan si dhab ah loo haynin tirada dadka ajnabiga ah ee ku sugan deegaannada maamulka Puntland, haddana mas’uuliyiinta ayaa sheegaya in kumanaan qof ay joogaan deegaannadaas, kuwaas oo qaarkood ka shaqeysta gudaha magaalooyinka iyo deegaannada maamulka.

Wasiiru-dowlaha Madaxtooyada Puntland, Cabdifitaax Maxamed Nuur ayaa sheegay in Puntland ay ku sugan yihiin tiro badan oo dad ah oo ka yimid dalalka Yemen, Suuriya iyo Itoobiya oo ay xuduud wadaagaan dalka Soomaaliya.

Wuxuu sheegay in dad kale oo iyaguna ka soo jeeda dalal ka tirsan Afrika hase yeeshee aanu magacaabin ay sidoo kale ku sugan yihiin deegaannadooda.

Dadkaas ayaa u badan qaar xoogsato ah iyo qaar kale oo ka sii tahriiba Puntland.