Maxay ka dhigan yihiin go’aanadda ka soo baxay dowladda Soomaaliya ee xakamaynta hubka?

Golaha Amniga Qaranka ee Soomaaliya ayaa kulan aan caadi ahayn oo ay ku yeesheen Muqdisho waay ka soo saareen awaamiir ka kooban dhowr qodob oo ay kaga hadleen xaaladda xamaynta hubka ee dalka ka dib dhacdadii Caabudwaaq ee hub ku rarnaa gawaari xamuula uu gacanta ugu galay maleeshiyaad iyo dad shacaba.

Kulanka oo guddoominayey madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud ayey ka qayb galeen madaxda ciidamada ee dowladda.

Qodobada ka soo baxay shirka golaha waxaa ka mid aha in madaxda isku raacday dhammeystirka siyaasadda Qaran ee Iibka Hubka, deg degna loo horgeeyo golaha wasiirrada.

Waxaa kale oo golaha amniga isku raaceen mamnuucidda iibinta iyo ka ganacsiga hubka.

Madaxweynaha Somaaliya Xasan Sheekh Maxamuud ayaa qoraalka lagu sheegay inuu si gaara u adkeeyey muhiimadda ay leedahay in si adag loo hirgeliyo shuruucda Xakameynta Hubka iyo Rasa

Shirka aan caadiga ahayn ee ay yeesheen golaha ayaa daba socdaa wafti uu hogaaminayo wasiirka amniga gudaha ee Soomaaliya oo isugu jira xildhibaano iyo masuulliyiin kale oo gaaray magaalada Caabudwaaq.

Wasiirka Amniga Gudaha Soomaaliya Cabdilaahi SHeekh Ismaaciil Fartaag, oo hadal kooban u jeediyey dhaqan iyo siyaasiyiin ku sugnaa Caabudwaaq ayaa xusay in dowladda federalku aysan cadow u ahayn dadka deegaanadaasi.

“Waxaan idin xaqiijinayaa in beenta la sheegayo ee la qufayo ee la leeyahay dowaladdii ayaa idinku soo duulaysa oo halkan bay soo socotaa inaysan waxba ka jirin , waxaana u nimi inaan idinla qaybsano wax allaale wixii aad qabtaan” ayuu yiri Fartaag.

Maxaa lagu fasiray qodobada?

Sida uu BBC-da u sheegay Axmed Cabdilaahi Kaboole, oo ka faalooda arrimaha ammaanka ayaa sheegay in qoddobada ka soo shirka golaha amniga qaran lagu fasir karo in dowladdu doonaysay in caalamka loo muujiyo in dowladu howlgalo wado arrintaasna ay ka xun tahay

“Maadaamada xayiraadii hubka laga qaaday Soomaaliyada, waxay rabaan inay tusaan in dowladdu la timi aragti ah in la xakeeyo hubka, haddana ay baaritaan ay ku wadaaan” ayuu yiri Kaboole.

“Dabcan, horrey in loo sameeyo ayey runtii ahayd ee an lala sugin dhacdadan” ayuu intaas raaciyey.

Kaboole, ayaa sheegay in awaamiirta dowladdu hadda soo saarto aysan ku filnayn jawaabta wixii ka dhacay Caabudwaaq.

“Waxaan is leeyahay khaladaad badan ayaa dhacay, laakin in wax laga barto oo mustaqbalka waxan oo kale dhicin iyo in wixii dhacayna warbixin saxa lala yimaado” ayuu BBC-da u sheegay Kaboole.

Maxay dowladda Soomaaliya ka tiri Hubka

Dowladda Soomaaliya iyo maamulka Galmudug ayaa si isku mid ah u sheegay in uu sharci darro ahaa hub ku rarnaa gawaari xamuul ah oo la sheegay inuu ka soo tallaabay xadka dowlad deegaanka ay la wadaagaan Galmudug, kaas oo gacanta u galay maleeshiyaad iyo dad shacaba oo ku sugan degaano hoos taga degmada Caabudwaaq ee Galmudug.

War ay soo saartay wasaaradda amniga gudaha ee Soomaaliya ayaaa lagu sheegay in “Hay’adaha Amniga ee DFS oo si joogta ah ula socda isku dayada hubka sida sharci darrada ah lagu soo galiyo dalka, ayaa waxay maalintii shalay oo ay taarkihdu aheyd 15 ka July gacanta ku dhigeen hub ay kooxo ka ganacsada hubka sharci darada kasoo galiyeen dhinaca Ethiopia ee ku began Gobalka Galguduud”.

War-saxaafadeedka ayaa la sii raaciyey in ka ganacsiga hubka sharci darrada ah uu fursad u yahay kooxaha argagixisada ah iyo hurinta colaadda beelaha.

Soomaaliya ayaa dhammaadka sanadkii tagay waxaa laga qaaday xariyada hubka ee saarnayda dalka muddo ka badna soddon sano, taas oo dowladihii soo maamulay dalka ay si isdaba jooga u dalbanayeen.