Beesha Hawiye qaar ka mid ah siyaasiyiintooda iyo odayaashooda ayaa marar badan ku soo celceliya labba kalmadood oo aan munnaasib ku aheeyn ummadda Soomaaliyeed. Mida koowaad ayaa ah in marar badan lagu soo celceliyay waxeeynaa la cunnaa oo ah canshuurta laga qaado dekedda Muqdisho.

Ma jirto cid ku nool dekedda Muqdisho, waayoo ah lacagta ka soo xaroota dekedda ayaaba ah mid aad u yar.  Tusaale, 2014kii markii ay la wareegtay dekedda Muqdisho shirkadda Turkishka ah Al Bayrak, waxaa lagu qiyaasay bishii ugu horeeysay in dekedda Muqdisho ay ka soo xarootay lacag dhan labba milyan iyo toddobo boqol oo kun (USD 2700,000).

Hadii maanta dekedda Muqdisho ay ka soo xarooto bishii afar milyan oo doolar, sannadkii waxeey noqoneeysaa lacag dhan 48 milyan oo doolar. Lacagtaas marka laga jaro mushaarka shaqaalaha ka shaqeeya dekedda iyo inta shirkadda maamusho ay qaadato, waxaa dawladda u soo haraya lacag aan ka badneen hal milyan iyo shan boqol oo kun bishii.

Hal milyan iyo shan boqol oo kun oo dawladda ay heshay, waxeeysan ku filneen 2 xaafadood oo ka mid ah xaafadaha Muqdisho, iskabadaa cid kalle wax laga siiyo. Hadalka oranaya ‘WAXEEYNAA LA CUNNAA’ sababta ka danbeeysa ayaa ah, in ummadda Soomaaliyeed aysan arag lacagtii caalamka ugu deeqay oo dhan oo galleeysa magaalada Muqdisho.

Hadaba, lacagta loogu deeqo Soomaaliya sanad kasta waxeey noqotaa boqolaal milyan oo doolar, waxeeyna lacagtaas 65 boqolkii gashaa magaalada Muqdisho, inta soo hartay oo ah 35 boqolkii waxeey gashaa gobolada kalle ee Soomaaliya oo dhan. Muqdisho waxeey ku kalla socoto waa lacagta caalamka uu siiyo Soomaaliya, marka dadka habbeein iyo maalin la taagan idaacadaha dekeddeenaa la cunnaa, waxeey tahay yaan la arag wixii Soomaali loogu deeqay oo Muqdisho galleeysa.

Qodobka labbaad ayaa ah in marar badan lagu soo celceliyey, ‘VILLA SOOMAALIYA GIDDAARKEEDAAN KA DAADANEENAA IYO HEBEL MAGAALADA XOOG AAN UGA SAAREENAA’. Hadalkaas ma yahay hadal munnaasib ah? Magaalada Muqdisho waa caasimadii ummadda Soomaaliyeed, qof kasta oo Soomaaliyana wuxuu xaq u leeyahay marka uu joogo magaalada Muqdisho in uu cabbiro fakirkiisa u gaarka ah, mana ahan in qofkii wax kharriba ama fakirkiisa dhiibta in la yiraahdo magaaladaan xabad ayaan kaaga saarreenaa.

Mahdi Guuleed, Fahad Yaasiin, Farmaajo iyo cid kasta oo wax qaribeeysa waxeey u taallaa dhammaan ummadda Soomaaliyeed sidii wax looga qaban lahaa, mana ahan beesha Hawiye midda kaliya ee wax xukmineeysa. Qaar odayaasha Hawiye ka mid ah ayaa waxeey ku leeyihiin kaalaya reer hebel hadii aad tihiin hebel iyo hebel naga kaxeeysta. Hebel iyo hebel hadii ay qaldan yihiin ama ay dalka danbi ka gallaan, waa in si wadajir ah la isaga qabtaa oo waddo sharci ah loo maraa. Marka odayaasha Hawiye iyo siyaasiyiintooda waxaa habboon in ay joojiyaan kalmaddaha ah madaxtooyadaan ka daadaneena, dadka gobolada kalle ka yimid xabad ayaan magaalada Muqdisho uga saareenaa iyo reer hebel kaalaya hebel naga kaxeeysta.

Hadii beesha Hawiye ay rabaan in magaalada Muqdisho ay la mid noqoto magaalooyinka kalle ee dalka, waa in caasimadda loo raraa meel dadka aan loogu hanjabeen ama aan la laheen waxeeynaad cuntaa.